“DIGITAL TRANSFORMATION OF INDUSTRY AND SERVICES: TRENDS, MANAGEMENT,
STRATEGIES”
66
практической конференции с международным участием. Санкт-Петербург:
Издательство
Политехнического университета, 2017. С. 19–25.
4.
Морозов М.А., Морозова Н.С., Развитие цифровой сервисной экономики и ее
влияние на рынок труда // Сервис plus. Т. 12. 2018. № 1. С. 100–107 DOI: 10.22412/1993-
7768-12-1-10
5.
David B., Chalon R., Yin C. Collaborative Systems & Shared Economy (Uberization):
Principles & Case Study. 2016 International Conference on Collaboration Technologies and
Systems (CTS), Orlando, FL, 2016
6.
Сервис plus Том 12 2018 №1 / Service plus Volume 12 2018 #1
7.
https://review.uz/oz/post/obzor-centra-ekonomicheskix-issledovaniy-i-reform-razvitie-
cifrovoy-ekonomiki-v-uzbekistane-za-chetre-goda
Raximjon Djabbarov
O’zMU iqtisodiyot fakulteti
tayanch doktaranti
RAQAMLI IQTISODIYOT RIVOJLANISHIDA MOBIL ILOVALARNI
QO’LLASHNING STATISTIK TAHLILI
Raqamli iqtisodiyot bu - alohida faoliyat turi emas. Bu, aslida,
ishbilarmonlik, sanoat
ob’yektlari, xizmatlar deganidir. “Raqamli” atamasi mazkur sohalarning barchasi axborot
texnologiyalaridan faol foydalanishini anglatadi. Agar oddiy iqtisodiyotda
moddiy buyumlar
asosiy resurs hisoblansa, raqamli iqtisodiyotda bu axborot qayta ishlanadigan hamda uzatiladigan
ma’lumotlar bо‘ladi.
1995-yilda amerikalik dasturchi Nikolas Negroponte “raqamli iqtisodiyot” terminini
amaliyotga kiritdi. Hozirda bu istilohni butun dunyodagi siyosatchilar, iqtisodchilar, jurnalistlar,
tadbirkorlar – deyarli barcha qо‘llamoqda.
Raqamli iqtisodiyot deganda, faqatgina Blokcheyn
(Blockchain) texnologiyasini va ulardan xalqaro moliya bozorlarida foydalanish masalalarini
yoki kriptovalyutalarni tushunish kerak emas. Raqamli iqtisodiyot (Digital Economy) deganda,
raqamli
kommunikatsiyalar, IT yordamida olib boriladigan iqtisodiyot tushuniladi. Bunda,
yashirin iqtisodiyotga barham berish vositasi sifatida ham qarash mumkin. Chunki birinchidan,
barcha operatsiyalar elektron rо‘yxatdan о‘tilishiga, ikkinchidan shaffof bо‘lishiga erishiladi.
Qolaversa, ishlab chiqarishda yangi IT texnologiyalar qо‘llanilishi tufayli mahsulot va
xizmatlarning tannarxi pasayadi. Belgilari:
–
yuqori darajada avtomatlashtirilganlik;
–
elektron
hujjat almashinuvi;
–
buxgalterlik va boshqaruv tizimlarining elektron integratsiyalashuvi;
–
soliq tizimlarining elektronlashtirishda mobil ilovalar;
–
ma’lumotlarning elektron bazalari;
–
CRM (mijozlar bilan о‘zaro munosabat tizimi) mavjudligi;
–
korporativ tarmoqlar;
–
sog’liqni saqlashni avtomatlashtirishda mobil ilovalar.
Qulayliklari:
1.
Tо‘lovlar uchun xarajatlar kamayadi (masalan, bankka borish uchun yо‘lkira va boshqa resurslar
tejaladi).
2.
Tovarlar va xizmatlar haqida kо‘proq va tezroq ma’lumot olinadi.
3.
Raqamli dunyodagi tovar va xizmatlarning jahon bozoriga chiqish imkoniyatlari katta.
4.
Feedbek (iste’molchi fikri)ni tez olish hisobiga tovar va xizmatlar jadal takomillashtiriladi.
5.
Aholini moliyaviy, vaqt va psixologik tejamkorlgi oshish darajasi yuqorilashadi.
6.
Tezroq,
sifatliroq, qulayroq.
Hozirgi davrda aholini va butun O’zbekiston aholisini, balki butun dunyo aholisini
ajralmas qismi hisoblangan telefonsiz tasavvur qilish qiyin. Demak,
mobil apparatlar rivojlanib