“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

“SANOAT VA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI: 
TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
361
аввало ходимлар меҳнатини самарали ташкил қилишнинг асосий мақсади ҳам инсон 
капиталидан унумли фойдаланиш, яъни замонавий бошқарув тили билан айтгандан инсон 
ресурсларини мотивация қилиш орқали қўйилган стратегик мақсадларга эришиш лозим.
Шунингдек, тўқимачилик саноати корхоналарида ходимларни бошқариш тизими 
корпоратив йўналишга ҳам эга бўлиши мақсадга мувофиқ. Бунинг учун бошқарув 
тизимини ислоҳ қилиб бориш лозим. Шунга асосан, корпоратив бошқарув тизимини 
такомиллаштиришга оид қуйидаги тавсиялар муҳимдир [4]: 
- бошқарувни марказлашмаган тизимга ўтказиш; 
- ишлаб чиқаришни ихтисослаштириш ва диверсификациялаш; 
- хўжалик механизмини такомиллаштириш; 
- корхона фаолиятида барқарорликни юзага келтириш; 
- рентабелли ишлаётган корхоналарнинг қўшимча акцияларини чиқариш. 
Корпоратив тузилмалар рақобатдошлигини оширишнинг муҳим омили инновацион 
жараёнларни стратегик бошқариш эканлигини кўрсатади. Чунки инновацион жараёнлар 
стратегияси рақобатчиларга нисбатан мазкур корхона салоҳияти ва кучини 
мустаҳкамлашга қаратилган, қўйилган мақсадларга эришишнинг ўзаро боғлиқ бўлган 
тадбирлар мажмуи ҳисобланади [5]. Бу эса корхона инновацион старегиясини тўғри 
танлашга, маҳсулот рақобатбардошлигини ошириш механизмларини самарали ташкил 
этишга, ишлаб чиқариш учун ички ва ташқи инвестицияларни жалб этиш имкониятларини 
юзага келтиради. Пировард натижада корхоналарнинг рақобатбардошлигини оширишга 
шарт-шароит яратилади. 
Ҳозирги 
кунда 
ушбу 
корхоналарни 
бошқаришни 
тизимининг 
муҳим 
йўналишларидан бири сифатида унда автоматлаштирилган бошқарув тизимини яратиш ва 
амалиётга киритиш ҳамда иш вақт йўқотилишининг олдини олиш, ускуналарнинг бекор 
туриб қолишини қисқартириш, меҳнат ва моддий ресурслардан оқилона фойдаланишга 
кўмаклашувчи компьютер техникасидан фойдаланишни кўрсатиш мумкин. Ҳамда, ушбу 
тизимга тегишли навбатдаги вазифа корхонанинг функционал хизматлари ва бўлимлари 
фаолиятини ортиқча тузилмавий бўлинмаларни тугатиш, хизмат кўрсатувчи бўлимларни 
оптималлаштириш, бирламчи ҳисобга олиш ҳамда ҳисоб-китоб ва бошқа бошқарув 
амалларини соддалаштириш йўли орқали мувофиқлаштиришдир. 
Бироқ, тўқимачилик саноати корхоналарида корхона жамоаси ва ишлаб чиқаришни 
бошқаришни такомиллаштириш соҳасида барча учун бир хил йўл мавжуд эмас. Мазкур 
вазифа муайян шароит, ҳолат ва имкониятлардан келиб чиққан ҳолда юзага келади ва ҳал 
қилинади. Бироқ, бунда ҳам ўзгармас бир қоида мавжуд бўлиб, унга кўра, ҳар бир 
ўзгартириш, яхшиланиш ва шакл ўзгартиришлар аввалдан ўйлаб чиқилиши ҳамда илмий 
жиҳатдан асослаб берилиши зарур.
Дарҳақиқат, тўқимачилик саноати корхоналарида ходимларни бошқариш тизими 
унга ходимларни танлаб олиш жараёнидан бошлаб, уларни каръера тизими бўйича 
рағбатлантириш жараёнигача бўлган барча босқичлардаги менежмент воситаларини 
ҳаракатга келтиради. Бунинг учун бугунги кунда мамлакатимизда тўқимачилик саноат 
корхоналарида ходимларни бошқариш тизимини такомиллаштириш қуйидаги 
йўналишлардаги чора-тадбирларни амалга ошириш лозим: 
- ижтимоий-психологик диагностикани амалга ошириш;
- гуруҳларда ўзаро шахсий ва раҳбарлик муносабатларини таҳлил қилиш ва тартибга 
солиш, ишлаб чиқариш, ижтимоий ихтилоф ва стрессларни бошқариш;
- кадрларни бошқариш тизимини ахборот билан таъминлаш; 
- бандлик тизимини бошқариш;
- бўш ёки вакант лавозимлар учун номзодларни баҳолаш ва ходимларга бўлган 
эҳтиёжларни таҳлил қилиш;
- кадрлар маркетингини амалга ошириш; 
- хизмат мартабасини режалаштириш ва ижтимоий-психологик мослашувни 
таъминлаш;

---