Sanoat sohalari texnologiyasi

k
L
T
T
H
T
P
P
А
А
ИП
A
A
H
Bu yerda:
H
P
- ipning nisbiy uzilish kuchi, sN/teks; 
A
P
- tolaning uzilish ko`chi, sN; 
A
T
- tolaning chiziqli zichligi, teks; Н
O
- ipning solishtirma notekisligi, qayta tarash tizimi 
uchun (Ho = 3,5 - 4,0), karda yigirish tizimi uchun (Ho = 4,5 - 5,0);
ИП
T
- ipning chiziqli 
zichligi, teks.;
А
L
-tolaning shtapel uzunligi, mm.;k - ipning pishitish jarayoniga tegishli 
koeffitsient.

- mashina va uskunalarning holatini ifodolovchi koeffitsient. (Normal 
xollarda 

=1; yomon xolatda -0,85; yaxshi xolatda bo'lsa-1,1ga teng. 
k 
- ip pishitilishiga tuzatma bo’lib, amaliy (
a

) va kritik (
кр

) pishitish koeffitsientlari farqiga 
qarab tanlanadi; 


kr
a
f




k

---

51 
a

- ma`lumotnomadan ipning turiga, chiziqli zichligiga va tolaning shtapel uzunligiga qarab 
tanlanadi;
кr

- kritik pishitish koeffitsienti bo’lib, quyidagi formula yordamida aniqlanadi. 
Kritik pishitish koeffitsientini aniіlashda prof. Solovev A.N.ga binoan quyidagi formuladan 
foydalaniladi. 












ИП
А
А
А
КР
T
L
P
P
2
,
57
)
70
1120
(
100
6
,
31

Ipning amaliy pishitish koeffitsientini uning turi va chiziqli zichligiga qarab keltirilgan
tavsiyadan olinadi. So`ngra amaliy va kritik pishitish koeffitsientlari orasidagi farqga mos 
keluvchi K - koeffitsienti jadvaldan aniqlanadi. 
Viskoza shtapel tolalaridan yigiriladigan ipning nisbiy uzilish kuchinm V.A.Usenko taklif 
etgan formula yordamida aniqlanadi. Bu formula quyidagi ko`rinishga ega: 

-shtapel tolalarning ravonligini bildiruvchi koeffitsient. 

= 0,85 - 1 
4
3
6
1000
1000
25
527
в
в
пр
Т
Т
L
Т




Sintetik va paxta tolalarning aralashmasidan yigiriladigan ipning nisbiy uzilish kuchini
A.N.Vanchikov taklif etgan formula orqali aniqlanadi. Bu formulaning umumiy ko`rinishi 
quyidagicha 
ар
тар
ар
K
R
R


bu yerda, 
ар
R
- paxta va kimyoviy tоlalardan оlingan ipning nisbiy pishiіligi sN/teks 
тар
R
- aralashmadagi tоlalarning o’rtacha nisbiy pishiіligi, sN/teks;
ар
K
- aralashmadagi tоlalarning pishiqligi kоeffitsienti; 
ар
K
- quyidagi fоrmula yordamida aniqlanadi 
2
2
2
1


b
a
K
K
ар



bu yerda: 
1
K
-kam cho’ziluvchan tоlaning pishiqligi bo'yicha kоeffitsienti
2
2

- ko’p cho’zuluvchan kоmpоnentning ulushi, %. 

b
a
....
kоeffitsientlar, bu kоeffitsientlar quyidagicha aniqlanadi. 
2
1
1



