Sanoat portlovchi moddalari tasnifi. Sanoat portlovchi moddalari detonatsiyasining fizik mohiyati va uning parametrlarini aniqlash. Sanoat portlashlarning tasnifi. Por

Portlash vaqtida portlovchi moddaning bir turdan boshqa turga o’tish 

shakli. 

  Portlash  vaqtida  portlovchi  moddaning  bir  turdan  boshqa  turga  o’tish 

shakllariga quyidagilar kiradi: termik kuyib yemirilish, yonish va detonatsiya. 

   Termik  kuyib  yemirilish  portlovchi  moddalarni  ularning  alangalanish 

haroratidan  past  haroratda  qizdirganda  kuzatiladi.  Agar  portlovchi  moddaga 

berilayotgan  issiqlik  miqdori  undan  ajralib  chiqayotgan  issiqlik  miqdoridan  kata 

bo’lsa,  portlovchi  modda  harorati  ortib  borishi  natijasida  reaksiyaning  tezlashishi 

kuzatiladi.  Natijada  issiqlik  portlashini  keltirib  chiqaradi.  Termik  kuyib  yemirish 

hodisasi portlovchi moddalarni omborlarda saqlashda hisobga olinadi. 

   Yonish.  Portlovchi  moddalarni  ularning  alangalanish  haroratidan  yuqori 

haroratda qizdirganda kuzatilib, nisbatan kichik tezlikda  ( sekundiga bir necha mm 

dan bir necha sm gacha) kechib reaksiya portlovchi modda alangalangan qismidan 

ajralib  chiqayotgan  issiqlik  hisobiga  uning  boshqa  qismlariga  uzatiladi.  Yonish 

tashqi muhitga bog’liq  ( bosim va harorat). 

   Detonatsiya. Detonatsiyaning yonishdan farqi katta tezlikda kechadi va tashqi 

muhitga  deyarli  bog’liq  emas.  Yonish  va  detonatsiya  oralig’idagi  hodisa  portlab 

yonish  deyiladi.  Portlab  yonishning  o’ziga  xos  xususiyati  reaksiya  tezligining 

o’zgarib  turishidir.  Ma’lum  sharoitlarda  termik  kuyib  yonish  yonuvchi 

detonatsiyaga aylanishi mumkin.