тузиши шарт. Кассир ҳеч ўзининг мажбуриятларини бажаришни ишониб топширмайди.
Кассирни вақтинча алмаштириш зарурати туш унинг мажбуриятлари корхона раҳбарининг
буйруғига; бошқа ходимга юкланади, у билан, ўз навбатида, тўлиқ сан моддий жавобгарлик
тўррисида шартнома тузилади. сир ўз ишини тўсатдан қолдирган тақдирда (касаллик ва хоказо
сабаб билан), унинг ҳисобогида турган бойликлар боц кассирга корхона раҳбари ва бош
бухгалтер ҳозирлигида корхона раҳбари тайинлаган шахслардан иборат комиссия ҳс лигида
топширилади, бунда комиссия аъзолари имзолаган, ликларни қайта санаш ва тогапириш
натижалари тўғрисидаги далолатнома албатта тузилади. Кўп микдорда бўлинма. бўлган йирик
корхоналарда иш ҳақи, вакганча меҳдатга. қатсизлик нафақалари, нафақа ва муқофоглар тўлании
бошқа шахслар (тарқатувчидар) ҳам амалга оширишлари кин. Ушбу шахслар билан ҳам тўлиқ
шахсан моддий жавобг лик тўғрисида шартномалар тузилади ва уларга ҳам ] нинг ҳуқуқ ва
мажбуриятлари татбиқ этилади.
Корхона кассасига нақд пулларни кэбул қилиш КО-1 лидага кирим ордери бўйича
ўтказилади (1-намунага
У икки қисмдан иборат: кирим ордери (бланкнинг чап ксми) ва унга доир квитанция (ўнг
қисм). Кирим касса ордерини бухгалтерия ёзади ва бош бухгалтер ёки у ваколат берган шахс
томонидан имзоланади. Кассага топширилгунига қадар кирим ордери мажбурий тартибда кирим
ва чиқим касса ордерларини рўйхат олиш дафгарида қайд этилади (2-намунага қаралсин). Дафтар
икки қисадан иборат: чап қисмида кассага пул маблағларининг кирими, ўнг қисмида - уларнинг
чиқими қайд этилади.
Кассага нақд пуллар ҳисоб-китоб варағи еки банкдаги бошқа ҳисоб-варақяардан келиб
тушганда ҳам кирим касса ордери тузилади ва унга доир квитанция тулдирилади. Квитанция
пулни кейин ҳисоб-китоб варашдан ҳисобдан чиқариш учун банк муассасасининг кўчирмасига
таркаб қўйилади.
Кассадан нақд пулларни бериш чиқим касса ордерлари (3-намунага қаралсин) ёки чиқим касса
ордери ўрнини босадиган махсус тамга қўйиладиган бошқа ҳужжатлар (тўлов қайдномалари, пул
беришга аризалар, тўловномалар ва ҳоказо) асосида амалга оширилади. Чиқим касса ордери еки
унинг ўрнини босадиган бошқа ҳужжат бўйича алоҳвда шахсга пул берилаётганида кассир
олувчининг шахсини тасдиклайдиган ҳужжат тақдим этилишини талаб қилади, ҳужжатнинг номи
ва рақамини, ким томонидан ва қачон берилганини езиб олади ҳамда олувчидан тилхат ёздириб
олади. Агар чиқим касса ордери ёки унинг ўрнини босадиган ҳужжат пулни бир неча шахсга
бериш учун тузилган бўлса, олувчилар ҳам уларнинг шахсини тасдиқпайдиган кўрсатилган
ҳужжатларни тақцим этадилар ва тўлов ҳужжатларининг тегишли устунига имзо чекадилар.
Кассир пулни фақат чиқим касса ордери еки ишончномада кўрсаталган шахсга беради. Агар
пулни бериш белгиланган тартибда расмийлаштириш ишончнома бўйича амалга оширилади.
Do'stlaringiz bilan baham: