Sanoat korxonalarining belgilari, funksiyalari va vazifalari. Sanoat

Yoqilg‘i-energetika majmuasi (YoEM) – bu yoqilg‘i-energetika resurslarni qazib chiqarish, ularni qayta ishlash, transportda tashish, taqsimlash va iste’mol qilish bo‘yicha ishlab chiqarish, jarayonlar, moddiy qurilmalar majmuini o‘z ichiga olgan murakkab tarmoqlararo tizimdir
Sanoat obyektlarini joylashtirish samaradorligini aniqlashda capital qo`yilmaning iqtisodiy samaradorligini aniqlashning rasmiy usulidan foydalanish mumkin. Bu usulda binolar sanoat korxonasini joylashtirishning iqtisodiy jihatdanb eng qulay loyiha-mahsulot birligiga sarflanadigan ijtimoiy mehnat kamayishini ta`minlovchi variant tanlab olinadi.
U quyidagi formula bilan ifodalanadi: X=T+EK·K,
Bu yerda:
T-konkret hudud sharoitida tayyorlanadigan mahsulotning to`la tannarxi;
EK- capital qo`yilmaning normative qiyosiy samaradorlik koeffisenti;
K- ishlab chiqarish quvvatini yaratish uchun lozim bo`lgan capital quyilma miqdori;
Sanoat obyektlarini joylashtirishning qiyosiy samaradorligini aniqlash capital quyilma va mahsulot tannarxini hisoblashni va boshqa sharoitlarni ham batafsil aniqlash hamda har tomonlama taqqoslkashni va barcha imkoniyatlarni nazarda tutishnu taqozo etadigan bir qator kichik sohalar kiradi. Bu majmuaning hissasi sanoat ishlab chiqarishda 23,8 % ni tashkil etadi.

Uning tarkibiga yoqilg‘i sanoati va elektroenergetika kiradi va ular iqtisodiyotning barcha tarmoqlari bilan chambarchas bog‘liqdir. Yoqilg‘ienergetika majmuasi mashinasozlik, metallurgiya sanoatlari mahsulotlaridan foydalanadi hamda transport majmuasi bilan bog‘liq. YoEM uchun yagona tarmoqlarni hosil qiladigan yuqori quvvatli liniyalar va quvur yo‘llari (neft, neft mahsulotlari va tabiiy gazni tashish uchun) ko‘rinishidagi rivojlangan ishlab chiqarish infratuzilmasi xarakterlidir.
Mamlakatda YoEM ning rivojlanishidan ko‘p hollarda ijtimoiy ishlab chiqarish, birinchi navbatda sanoatning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari va miqyoslari, dinamikasi bog‘liq. Shu bilan birga, yoqilg‘i va energiya manbalariga yaqinlashish sanoatni hududiy tashkil qilishning asosiy talablaridan biri hisoblanadi. YoEM ning barcha tarmoqlari o‘zaro bog‘liq. Turli xil yoqilg‘ini qazib chiqarish, energiyani ishlab chiqarish va ularni turli iste’molchilar o‘rtasida taqsimlashdagi mutanosiblik yoqilg‘i-energetika balansi bilan xarakterlanadi.