Sanoat korxonalari marketingini boshqarish

Korxona davriy (bir yilda bir necha marta) ravishda bozordagi o’z o’rnini aniqlashi kerak. Bozorning potenstial hajmi deganda ma’lumot vaqt oralig`ida qilingan xarid tushuniladi. Istiqbolni uzoq (muddatli belgilash – 15-20 yilga, o’rta muddatli – 5 yilga, qisqa muddatli – 1-2) yilga mo’ljallanishi kerak. Bozorga yangi tovarni kiritishda bozor hajmini aniqlash muhimdir.

• Korxona davriy (bir yilda bir necha marta) ravishda bozordagi o’z o’rnini aniqlashi kerak. Bozorning potenstial hajmi deganda ma’lumot vaqt oralig`ida qilingan xarid tushuniladi. Istiqbolni uzoq (muddatli belgilash – 15-20 yilga, o’rta muddatli – 5 yilga, qisqa muddatli – 1-2) yilga mo’ljallanishi kerak. Bozorga yangi tovarni kiritishda bozor hajmini aniqlash muhimdir.

Bozor tadqiqotlarini o’tkazish

• Bebaho tadbir, shuning uchun imkoni boricha axborot manbalaridan ko’proq foydalanish lozim. Tekshiruv chog`ida tarkib topgan g`oya va qonuniyatlarni alohida e’tiborga olish kerak. Bozor hajmi marketing tadqiqotlarni o’tkazish chog`ida raqobatchilar faoliyati, reklama, sotuv siyosati, tovarlar assortimenti, texnik xizmat, bo’limlarni tashkiliy tuzilmalari va boshqalarni ham tahlil qilishni unutmaslik kerak.

Sanoatga mo’ljallangan tovarlar bozori keng iste’mol bozoridan keskin farq qiladi, masalan:

• 1. Sanoatga mo’ljallangan tovarlar sotuvchisi, keng iste’mol tovar­lari sotuvchisiga qaraganda kamroq iste’molchilar bilan muomalada bo’ladi.
• 2. Hatto keng tarmoqli ishlab chiqarishda ham asosiy xarid bir necha yirik iste’molchi zimmasiga tushadi.
• 3. Xaridorlar neft, rezina, po’lat quyishga qarab jo’g`rofiy bir joyda jamlangan.
• 4. Keng iste’mol tovarlariga bo’lgan talabga qarab, sanoat asosidagi tovarlar talabi aniqlanadi. Axir tufli, etik, kamzulga bo’lgan talab ham teriga bo’lgan talabni oshiradi.
• 5. Keng iste’mol tovarlari va xizmatlarga ko’ra sanoat asosidagi tovarlarga bo’lgan talab tez o’zgaradi. Ayniqsa, bu yangi ishlab chiqarish qurilishlariga bo’lgan talabda namoyon bo’ladi. Ko’p hollarda 10 foiz iste’mol talabini oshishi, tez orada 20 foiz sanoat asosidagi tovarlarga talabni oshiradi.
• 6. Sanoat ehtiyojlari uchun tovarni asosan doimiy izlanishdagi, ehtiyotkor agentlar xarid qiladilar. Keng iste’molchi bu borada tajribasizlik qilishi mumkin.