Sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish

3. Korxonaning ishlab chiqarish dasturi

Ishlab chiqarish dasturi maksimal foyda olish va bozor ehtiyojlarini to’la qondirishdan kelib chiqqan holda, korxonaning real resurslarini hisobga olib, ishlab chiqarish xarajatlarini maksimal qisqartirishdan kelib chiqib rejalashtiriladi.

Ishlab chiqarish dasturini ishlab chiqishda, bozorga mahsulot yetkazib berish muddati va hajmini, hamda ishlab chiqarish kuvvatlarini bir meyorda ishlatishni hisobga olish zarur.
Ko’plab katta korxonalarda markaziy rejalashtirish «yuqoridan pastga» qarab amalga oshiriladi.
Boshqarishning yuqori bosqichida direktor Kengashida, xo’jalik rivojlanishining asosiy vazifalar va yo’nalishlari, maqsadlari aniqlanadi hamda qo’yi bosqichlarga tushiriladi. Bo’lim va tsex rahbarlari tomonidan ushbu vazifalar aniqlashtirilib, bo’limlarga moslashtiriladi. Reja vazifalari ijrochilari bilan kelishilganidan keyin yuqori rahbariyat tomonidan tasdiqlanadi.
Har bir bo’linmaning maqsad va vazifalarini belgilash uchun yuqori rahbariyat, marketing dasturidagi bozorni aniq sektorini va alohida mahsulot to’rini rivojlanishi va holati to’g’risidagi malumotlardan foydalanadi.
Marketing ishlab chiqarishni boshqarishning birinchi bosqichi bo’lib, uning samaradorligini oshiradi. Marketingning asosiy vazifasi ishlab chiqarishni bozor talablaridan kelib chiqqan holda moslashtirish hisoblanadi. Bunda kachon va qancha hajmda kanaka masxusot ishlab chiqarish va qanday narxda sotish kerak ekanligini ko’rsatib beradi. Marketing tadqiqotlari bozor konyukturasini o’rganishdan boshalanadi.
Marketing faoliyati bozorga xizmat qiluvchi hamma sub’ektlarni: ishlab chiqarish korxonasi, tovar yetkazib beruvchi vositachilarni, chakana savdoni va ularni tashkil qilish bilan bog’liq hamma narsalarni kz ichiga olishi mumkin.
SHuning uchun ham marketing faoliyati ma’lum bir tamoyillarga asoslangan bo’lishi kerak:

1. 
   aniq belgilangan tijorat natijalariga intilish korxonalar va tashkilotlar uchun bozorni ma’lum bir xissasiga egalik qilishdan iborat. Bu maqsadlar uzoq muddatli rejalarda belgilangan bo’lishi kerak. Bundan tashqari har qanday ishni asosiy bo’lanmari bo’lgan muddatlar, resurslar va javobgarlikni ko’zda to’tishi lozim;
   
2. 
   belgilangan maqsadlarga erishish uchun kompleks yondashish. Korxonalar va tashkilotlarni bozor munosabatlari rivojlangan sharoitdagi faoliyati yutuqlari, marketing vositalarining hammasini faqat birgalikda foydalanish asosida ularni o’zaro aloqasi va bog’liqligi orqali ta’minlangan bo’lishi lozim;
   
3. 
   tanlab olingan bozor sharoiti va talablariga imkon boricha moslashish. Bir vaqtda haridorlarning xatti-harakatlariga ta’sir ko’rsatishni kuchaytirish lozim, o’zining hamma faoliyati bilan shunday sharoit yaratish kerakki, bunda haridorlar sizning dukoningizdagi sotiladigan tovarlarga ustunlik beradigan bo’lsain;
   
4. 
   uzoq muddatga muljallangan o’z faoliyatini amalga oshirishda, oldindan aytib berish tadqiqotlarini o’tkazish yo’li bilan yuqori foydali rivojlanishni ta’minlovchi mahsulot va xizmat ko’rsatishni ishlab chiqish;
   
5. 
   hamma rahbarlar va mutaxassislar faolligi, tashabbuskorligi vam uddaburonligi, tashkilotlarning faoliyat sharoitlarini o’zgarishiga tez va samarador ta’sir o’tkazishni ta’minlashi lozim, rahbarlar va mutaxassislarning faqat shunday xulq atvorlari bilan tijorat faoliyatida raqobatchilik sharoitida yutuqlarga erishish mumkin.
   

Yuqoridagi hamma tamoyillar bir qator marketing harakati yordamida amalga oshiriladi: gap tahlil, rejalashtirish, o’z faoliyati, marketingni boshqarish va natijalarni nazorat qilish haqida borayapti. Marketing faoliyatining asosiy ob’ekti bo’lib, iste’molchilar muxtojligi hisoblanadi. Marketing sub’ektlari - ishlab chiqaruvchi va xizmatni tashkil qiluvchilar, ulgurji va chakana savdo tashkilotlari, marketing mutaxassislari va har xil iste’molchilardir. Ularning har birini o’zi to’tgan o’rni bor. Rivojlanish maqsadlariga erishish vositasi vositasi sifatida marketingni kompleks holdagi harakati oldinga chiqadi, ularni qo’llashdan maqsad esa iste’molchilarni talabini qondirish hisobiga olinadigan foydadir.
Har bir tashkilotda marketing majmuini ishlab chiqish, bozor iqtisodiyoti munosabatlari sharoitida o’z maqsadlariga erishishda ishlatiladigan me’yorlarni aniqlash bilan bog’liq. Bu bozorni javob ta’sirini olishdek va unda ma’lum bir o’rinni egallashdek.