11-masala Quyidagi jadvalda oilaning 2 yillik xarajati to’g’risida ma’lumot berilgan (A, B, V, G, tovarlar narxi uzgarmaydi ). Jadvalni tuddiring
Jadval.
Sotib olinadigan
tovarlar
Xarajatlar (dollar)
Oilaning byudjetdagi ulushi (%)
Talabning foycha buyicha elastikligi
Tovar turlari
1-yil
2-yil
1-yil
2-
yil
A tovar B tovar V tovar G tovar
30 30 25 15
50 70 20 60
jami:
100 $
200
$
100 $
100 $
12-masala Axoli jon boshiga yillik daromad 6000 so’mdan to’g’ri keldi va 6400 so’mga usdi, gazlamalar sotilishi esa 280 so’mdan 300 so’mgacha kutariddi. Bunda talabning kayishkoklik koeffitsientini toping. Kayishkoklik koeffitsientini talabning usishiga boglikligi sifatida xam hisoblang.
13-masala Marketing izlanishi natijasida bozor sig’imi 175 mln. Dona mahsulot bilan bozordagi firma ulushini 10 % dan 12 % ga usishi muljallanmoqda. Agar 1 ta mahsulot uchun foyda 98 so’mni tashikil etib, bozor sig’imi esa uzgarmagan xolda kelgusi yildagi firmani kushimcha foydasini hisoblang.
14—masala Quyidagi jadvalda avtomobilning tavsifi berilgan
Jadval (ballardagi baholar)
Avtomobil tavsifi
Avtomobil modeli
I
II
III
IV
Benzin sarfi
8
10
7
5
Tashki bezalishi
10
9
5
4
Boshqarishning kulayligi
9
10
6
5
Bulajak xaridor uchun tashki bezaklar kulaylikka nisbatan 3 marta muximroq va benzin sarflashga nisbatan 2 marta muxim. Qutilmagan axamiyatigi buyicha baxolash tartibidan foydalangan xolda to’rtta modeldan kaysi birini xaridor tanlab olishini aniklang.
15-masala Axolining yillik soni 1100 kishini tashkil etib axoli jon boshiga 36 kg ni tashkil etadi.
26 tn kandolat mahsulotlari tayyorlandi. 1 kg kandolat mahsulotini tayyorlashga 670gr. shakar ketadi. Ushbu ma’lumotlardan foydalanib bozor fondi va bozordan tashkari fondlarni aniklang.
16-masala Korxonani tovar oboroti rejasi (normativi) 76 mln. so’mni tashkil etadi. Tovar oborot 4%ga oshirib bajarilgan. Axolining xarid kuvvatini tovar oboroti bilan koplash darjasi 96% ga teng. Axolining xarid fondi balansning xarajat kismini 82% ni tashkil kiladi.
Axolining pul daromadi so’mmasini toping.
17-masala Ushbu ma’lumotlarga asoslanib, yangi kurilishga bulgan ehtiyojni topig. a) umumiy ehtiyoj 3640 kv. m.
b) yil boshidagi mavjud maydon 3290 kv. m.
v) yil davomida buziladigan maydon 142 kv. m.
g) qayta qurish hisobiga qo’shiladigan maydon 47 kv. m. ni tashkil etadi.
Zarur maydonni toping.
18-masala____________________________
A kontsernining 2 korxonasi 1 oy davomida 800 ulch.birl. mahsulot ishlab chiqaradi. Rakobatchi B kontsernining xuddi shunday 2 korxonasida 1 oy davomida 140 ulch. birl. miqdorida kuproq mahsulot ishlab chiqaradi.
B kontsernning 2 korxonasi A kontsernning tegishli korxonalariga nisbatan 30% va 10% kuproq ishlab chiqarish unumdorligiga ega. A va B kontsernlarining xar bitta korxonasi kanday mikdorda mahsulot yetishtiradi.
CASE STUDY "Asklepiy" farmatsevtika kompaniyasi 1993 yil tashkil etilgan bo’lib, hozirgi kunda O’zbekistan farmatsevtika va parafarmatsevtika mahsulotlari bozorida eng yirik distribyutor hisoblanadi. "Asklepiy" kompaniyasi asosan quyidagi yo’nalishlar bo’yicha faoliyat ko’rsatadi:
• O’zbekistan Respublikasiga tayyor dori mahsulotlari va tibbiyot vositalarini, parafarmatsevtika va kosmetika mahsulotlarini olib kirish;
• Logistik xizmatlar ko’rsatish, jumladan, farmatsevtika yuklarini saqlash;
• Dori vositalari, tibbiyot vositalari va boshqa farmatsevtika va parafarmatsevtika mahsulotlarini O’zbekistan Respublikasi hududida ro’yxatdan o’tkazish (xususan, shartnoma asosida);
• O’zbekistan Respublikasi hududida farmatsevtika va parafarmatsevtika mahsulotlari bozorida ulgurji savdoni amalga oshirish.
"Asklepiy" kompaniyasi o’z oldiga kompaniya foydasini oshirish, yuqori rentabellik darajasiga erishish, raqobatchilaridan ustunlikka ega bo’lish, o’z faoliyati doirasini kengaitirish, xorijiy rivojlangan davlatlarning yirik farmatsevtika kompaniyalari bilan hamkorlikni yo’lga qo’yish, kompaniya mijozlari sonini ko’paytirish kabi maqsadlarni o’z oldiga qo’ygan. Ushbu maqsadlarga erishish, raqobatchilarga nisbatan afzallik jihatlarga ega bo’lish uchuy quyidagi variantlar mavjud. Ulardan qaysi biridan foydalanish kompaniya maqsadlariga erishishni ta’minlaydi?
1. Ko’pchilik farmatsevtika kompaniyalari kabi faoliyatini an’anaviy tarzda davom ettirish, ya’ni hisob-kitoblarni, mahsulotlarni ro’yxatga olish, omborga mahsulotlarni qabul qilish va olib chiqish operatsiyalari nazoratini oldingidek olib borish;
2. Horijiy farmatsevtika kompaniyalari faoliyatidan "nusxa" ko’chirish, ya’ni xorijiy usullardan foydalanish;
1. Milliy farmatsevtika bozori xususiyatlarini hisobga olgan holda, kompaniya faoliyatida elektron dasturiy ta’minotidan foydalanish.
