Sanoat ishlab chiqarishining asosiy fondlari va ishhab chiqarish quvvatlari tayanch atamalar va iboralar

Fk 

 Q 

 Fas, 
Bu yerda, 
Fk
– fond qaytimi (so‘m hisobida); 
Q
– ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati (so‘m hisobida); 
Fas
– asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymati. 
Fond sig‘imi – bu fond qaytimiga teskari ko‘rsatkich bo‘lib, ma’lum 
miqdordagi mahsulot ishlab chiqarish uchun qancha asosiy fond kerakligini 
ifodalaydi va quyidagi formula asosida hisoblanadi:
Fs 

 Fas 

 Q 

---

182 
Mehnatning fond bilan ta’minlanganligi har bir ishlovchi hisobiga 
qanchadan asosiy vositalar to‘g‘ri kelishini bildiradi va u quyidagi formula 
bilan ifodalanadi: 
Fbt 

 Fas 

 Xym, 
Bu yerda, 
Xym
– xodimlarning yillik o‘rtacha miqdori (kishi hisobida). 
Asosiy fondlardan foydalanishni ifodalaydigan ko‘rsatkichlardan yana 
biri – bu jihozlardan foydalanish ko‘rsatkichlari: 
a) ekstensiv foydalanish koeffitsiyenti (
Ke
). U jihozlarning rejali ish 
vaqti fondida (
Tjr
) haqiqiy ishlagan vaqti (
Tjx
) darajasini ko‘rsatadi: 
Ke 

 Tjx 

 Tjr, 
b) intensiv foydalanish koeffitsiyenti (
Kin
). U jihozlarning minimum 
mahsulot ishlab chiqarishi mumkin bo‘lgan miqdoriga (
Mch
) nisbatan 
haqiqiy ishlab chiqargan mahsulot miqdori (
Mx
) darajasini ko‘rsatadi: 
Kin 

 Mx 

 Mm. 
 
10.5. Ishlab chiqarish quvvati va ulardan foydalanishni yaxshilash