Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

Obligatsiya daromadi joriy daromad va qaytarish muddatidagi daromad turlari bo‘yicha baholanadi.

Joriy daromad. Joriy daromad bu foiz daromadi to‘lovini obligatsiyaning joriy bahosiga nisbatidir.
Faraz qilaylik, nominal qiymati 1000$ va kupon miqdori 12% bo‘lgan obligatsiya 960$ga sotildi.
Unda joriy daromad :

120$/960$ = 12.5%

ni tashkil qiladi.

Daromadni bunday yo‘l bilan hisoblashdagi muammo shundan iboratki, u obligatsiyani qaytarish muddatini hisobga olmaydi. Agar foiz daromadi to‘lovi 120$ bahosi 960$ni tashkil etgan bo‘lsa, qaytarish muddati bir yil bo‘lgan obligatsiya hamda qaytarish muddati o‘n besh yil bo‘lgan obligatsiyalar joriy daromadning bir xil kotirovkasiga ega bo‘ladi.
Bu holda, albatta, bir yillik obligatsiyani olish maqsadga muvofiq bo‘ladi, chunki siz nafaqat 120$, balki yana 40$ga ham ega bo‘lasiz (1000$-960$).
Qaytarish muddatidagi daromad, obligatsiyaga kutilayotgan foyda me’yori, ya’ni obligatsiyani qaytarish muddatidagi daromadni kuyidagi tenglama ko‘rinishida aks ettirish mumkin:
V=
Qaytarish muddatidagi daromad obligatsiyani qaytarish muddatini hisobga oladi va shuning uchun siz olishingiz mumkin bo‘lgan foiz daromadi hamda kapitalning o‘sishidan (agar obligatsiyani qaytarish muddatigicha ushlab turilgan bo‘lsa) real daromadga ega bo‘lasiz. Obligatsiya bo‘yicha daromad xatolar usulidan foydalanib aniqlanadi. Uni quyidagi misol orqali tushuntirishga harakat qilamiz.
Faraz qilaylik, sizga 10 yillik, foiz kuponi 8%, nominal qiymati 1000$ bo‘lgan obligatsiyani 877,60$ bahoda taklif qilishdi. Agar siz bu obligatsiyani sotib olsangiz va uni qaytarish muddati kelgunga qadar ushlab tursangiz qancha daromad me’yoriga ega bo‘lasiz? Eslatib o‘tamiz, 8.1-misolda obligatsiya qiymati (877,60$) 10%li holat uchun hisoblangan edi. Bu obligatsiya bo‘yicha daromadni hisoblaymiz, u 10 %ni tashkil etadimi? Buning uchun obligatsiyani hisoblash modelini tuzamiz:

V=877,60$= 80$·T₄(r,10)+1000$·T₃(r,10)

Obligatsiya nominal qiymatdan past narx bilan sotilayotgani uchun (877,60$), obligatsiya bo‘yicha daromad 8%ga teng bo‘lgan amaldagi kupon miqdoridan yuqori. SHuning uchun 9%ga nisbatan hisob qilib ko‘raylik. Tenglamadagi ko‘rsatkichlar qiymatini 9ga almashtirsak quyidagiga ega bo‘lamiz: