Sanoat instituti

INSON ODOBI BILAN

Muomala - inson qalbining ko’zgusi. Kishining yaxshi tarbiya ko’rgan-

ko’rmaganligi uning boshqalarga qilgan muomalasida aks etadi. Xalqimiz tilida

sayqallangan “O’zingga ravo ko’rmaganni birovga ham ravo ko’rma”, “Pichoqni

avval o’zingga ur, og’rimasa - birovga” kabi maqollarda odamlar bilan muomalada

odobli, xushmuomala bo’lishga da’vat etiladi. Xo’sh, xushmuomalalik deganda nima

tushuniladi? Avvalo, shirinso’zlik tushuniladi. “Shirin so’z shakardan shirin”, “Shirin

oshing bo’lmasa ham, shirin so’zing bo’lsin” deydi dono xalqimiz.

Shirinso’zlik birovga murojaat qilganda, gapni “Iltimos, ...”, “Agar malol

kelmasa, ...” kabi iboralar bilan boshlashni taqozo qiladi. Bu bilan murojaat

qilinayotgan kishiga hurmat ko’rsatiladi. Katta-kichikni sizlab gapirish, qariyalarga

“Otaxon...”, do’st-birodarlarga yoshiga qarab “akajon, opajon, Abrorjon...,

Lobarxon” deb murojaat qilish ham shirinso’zlik, ham ularning hurmatini o’rniga

qo’yish bo’ladi. Ochiq chehralik - biror kishi sizga iltimos bilan murojaat qilganda,

---

77

kayfiyatingiz yomonligini, vaqtingiz ziqligini sezdirmay, darhol chehrangizni ochib,

uni iltifot bilan tinglash, kerakli javobni samimiy izhor eta bilishdir.

Yoshlikdan odobsiz bo’lib o’sgan, qo’pol kishi ham astoydil istasa, bu

kamchiligini tuzatishi mumkin.  Chunki axloqsizlik, andishasizlik - insonga xos

sifatlar emas.