Sanoat binolari

Ishlab chiqarish binolarida shovqin va tebranish. Ishlab chiqarishda tehnologik jarayonda ishtirok etuvchi shaxslarga doimiy ravishda xalaqit beruvchi faktorlardan biri shovqin (shum)dir. SHuning uchun shovqinga karshi kurash katta sotsial, sanitar-gigienik va iqtisodiy axamiyatiga ega sanaladi.
Sanoat korxonalarida shovqin chiqaradigan manbalar sifatida mashina va mexanizmlardan, muxandislik kommunikatsiyalari tarmoqlaridan, turli tehnologik jixozlardan, sex va korxona ichi transport jixozlari va xakozolar xisobga olinadi.
SHovqin darajasi va spektrga bog‘lik xolda, odamga tasir etuvchi shovqinning daraja bosqichlari aniklangan va quyidagicha tartibda xisobga olinadi :
Birinchi daraja: - 120 –140 dB dan yuqori bo’lgan shovqin eshitish organlariga kuchli ( mexanik ) tasir etadi;

• 
  Ikkinchi daraja: - 100 – 120 dB li shovqin past chastotalarda va 80 – 90 db li urta va yuqori chastotalarda odamning eshitish organida o’zgarishlar kiritadi;
  
• 
  Uchinchi daraja: - past darajali shovqin odamning nerv sistemasiga, ayniqsa akliy mexnat bilan shugunlanadiganlarni tasir qiladi;
  

Yuqoridagi bosqqichlar asosida shovqinni odamga ta’siri sanitar me’yorlar bilan belgilanadi va ushbu me’yorlar asosida xonalarda va sanoat korxonasi xududidagi doimiy ish joylarda shovqinga karshi choralar ko‘riladi.
Loyihalash ishlarida, qurilish-akustik tadbirlari qabul qilinadi va shovqin darajasini kamaytirish bo‘yicha ikki ko‘rinishdagi vazifalar xal etiladi.
Birinchi xolatda o‘ralgan ish xonasida shovqin tarqalishi kamaytiriladi, ikkinchi xolatda xonadagi tehnologik, sanitar-texnik jixozlardan chiqayotgan shovqin darajasi pasaytiriladi.
Shovqinni pasaytiruvchi qurilish akustik usullariga (tovush yutkich asboblar, ekranlar va x.k.), shovqin bulayotgan xonalarni aloxida qilish, tovush yutuvchi materiallarda va akustik ekranlardan foydalanish kiritiladi.


3-MA’RUZA (2 soat)