|
O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______
- Mavzu: Afrika transporti va subregionlari
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Afrika transporti va subregionlari haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
daqiqa
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
daqiqa
|
Yangi mavzuni yoritish
|
daqiqa
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
daqiqa
|
Darsni yakunlash
|
daqiqa
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
daqiqa
|
VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. Yozuvsiz xaritaga Afrika mamlakatlarining iqtisodiy xaritasini tushiring va uni tahlil qilib bering.2. Shimoliy Afrika bilan Tropik Afrika ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida mavjud farqlami aniqlang va ulami baholang.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Afrika transporti umuman bo‘sh rivojlangan materikdir. Dastlabki transport vositalarining rivojlanishi mahalliy tabiiy resurslami, awalambor foydali qazilmalami qazib olish, ulami materik portlariga yetkazish va shu asosda Yevropa mamlakatlari va AQSHga dengiz kemalari orqali yetkazish bilan bog‘langan. Shunday dengiz portlarining soni ham unchalik ko‘p emas. Bularga Iskandariya, Jazoir, Lagos, Dar-us-Salom, Keyptaun kabi shaharlar kiradi.Dengiz transportining ahamiyati xalqaro aloqalami olib borishda beqiyosdir.
Bunda nafaqat tabiiy sharoitni, balki undan ham ko‘proq tarzda hududlaming etnik va diniy xususiyatlarini hisobga olish zarur hisoblanadi. Ulami hisobga olgan holda Afrikani quyidagi subregionlarga taqsimlash qabul qilingan: Shimoliy Afrika, G‘arbiy Afrika, Markaziy Afrika, Sharqiy Afrika, Janubiy Afrika.Shimoliy Afrika subregioni Sudandan tashqari qolgan barcha arab mam-lakatlarini o‘z ichiga oladi. Aholi, asosan, vohalar va dengiz sohillarida joylashgan. Iqtisodiyotida nefit va gaz, temir rudasi va fosforitlami qazib olish, qayta ishlash va eksport qilish muhim o‘rin egallaydi. Oziq-ovqat va yengil sanoat ham yaxshi rivojlangan. Qishloq xo‘jaligida bug‘doy, arpa, paxta, zaytun, uzum, sitrus mevalari yetishtirish asosiy rol o‘ynaydi.G‘arbiy Afrika tarkibiga Gvineya qo‘ltig‘idan shimolda joylashgan mamlakatlar kiradi. Iqtisodiyotida qishloq xo‘jaligi (kakao, yeryong‘oq, sitrus o‘simliklari) yetakchilik qiladi. Katta miqdorda nefit (Nigeriya) va olmos (Kot-
d’lvuar, Serra-Leone) qazib olish va eksport qilish muhim ahamiyat kasb etadi.Markaziy Afrika o‘rmon va mineral resurslarga juda boy subregion. Nefit va marganes rudasini eksportga chiqarish (Gabon, Kongo Pespublikasi), olmos va oltin qazib olish katta miqyoslarda Kongo Demokratik Respublikasida amalga oshiriladi.
Sharqiy Afrika shimoldan janubga minglab kilometrga cho‘zilgan subregion. Kofe, yeryong‘oq, choy, paxtani eksportga chiqaradi. Olmos, mis qazib olishda muhim o‘rin egallaydi.Janubiy Afrika. Mintaqada materikning eng boy (JAR) va eng kambag‘al
(Mozambik) mamlakatlari joylashgan. Oltin, olmos, mis rudasini qazib olish va eksport qilishda muhim o‘rin egallaydi. Turli xil qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini (go‘sht, jun, qorako‘l teri) eksport qiladi.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Transport turlarining subregionlar bo‘yicha rivojlanganligi xususiyatlarini belgilang.2. Nima sababdan olmos va oltin qazib oluvchi mamlakatlarda aholi qashshoq yashaydi?3. Subregionlar doirasida aholi joylashuviga xos jihatlami aniqlang va baholang.4. Nima sababdan Afrika mamlakatlarida geosiyosiy vaziyat murakkab?
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
