Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


- Mavzu: Xo`jaligi.Transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Xo`jaligi.Transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. Rossiya qanday mineral resurslarga boy?
2. Mamlakat aholisining soni qancha, uning qisqarishi qanday omillar bilan bog`langan? 3. Rossiya aholisining milliy tarkibi to‘g‘risida so‘zlab bering.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Rossiya Federatsiyasi - Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi darajasida maydonining kattaligi va aholisining soni bo'yicha eng yirik suveren davlatdir. U ulkan tabiiy, iqtisodiy va ilmiy imkoniyatlarga ega. YaMD ning 60 foizi va sanoat ishlab chiqai islmiuig 2/3 qismi Rossiyaga to‘g‘n keladi. Rossiya xalq xo'jaligi keng tarmoqlidir. Sanoat mahsuloti hajmining 1/3 qismi yoqilg'i-energetika majmuyi tarmoqlariga to'g'ri keladi. Energetika tarmoj, i ishlab chiqarish kuchlari rivojlanishining, jamiyat moddiy-texnika bazasiru yaratishmng asosi hisoblanadi. Rossiyaning yoqilg'i energobloklari strukturasida yoqilg'ini qazib chiqansh va ishlatishning taxminan 70 foizi neft va gazga to'g'n kelad:2012- yilda 420 mln. tonna neft va 670 mlrd. kub meti tabiiy gaz hamda 300 mln. tonna ko'mir qazib chiqarildi. Neft, gaz va ko'tmrdan tashqari Rossiyaning ba’zi hududlarida tori' va yonuvchi slanetslar energetikada muhim o'rin tutadi.Neft sanoati. Konlardan qazib olingan neftning katta qismi mamlakat ichkarisidagi uzunligi 70 ming km ga yaqm bo'lgan neft quvuriau orqali tashiladi. Bu quvurlar neft qazib oluvchi rayonlarni davlatning boshq; barcha hududlari bilan bog'lab turadi- Neft MDH davlatlariga, Sharqiy va G'arbiy Yevrnna mamlakatlariga eksport qilinadi. So'nggi yillarda o'rtacha hisobda yiliga 130 mln. lonnagach:. neft eksport qmnmoqdaGaz sanoati. Rossiya tabiiy gazning sanoat zaxiralari va uni qazib olish hajmi bo'yicha dunyoda birinchi o rinni egallaydi. Bu xomashyonme asosiy qismi G'arbiy Sibirning shimolida, Shimoliy Kavkazda Ural rayon.da, Yolgabo yida, Komi Resnublikasida Yakutiyada, Saxalinda qazib olinadi Uning asosiy qismi G'arbiy Sibirga to'g'ri keladi.Magistral quvurlarining asosiy tizimlari - G'aroiy Sibirdagi gazga boy yerlardan, Volgabo'yidan, Uraldan, Shimoliy Kavkazdan gazni Markaziy Rossiyaga hamda xonjga yuboradiKo`mir sanoati. Rossiyada toshko mir ham, qo'ng'ir ko'mir ham qazib olinadi. 2012- yilda 300 mlr tonna ko'mir qazib olindi. Bundan 30 mln. tonnasi chet el davlatlariga eksport qilindi.Elektr energetikasi. Elektr energiya ishlab chiqansh bo'yicha Rossiya dunyoda AQSh, \apon.ya va XXP dan keyin to'rtinchi o'rinda turadi (2008-yilda 940 mlrd kVt/s). Elektr quwatining eng katta qismi issiqlik stansiyalarida ishlab chiqaruaai (70% dan ortiq). Elektr balansida gidravlik elektr stansiyalarning hissasi - 18% ga, atom elektr stansiyalarning hissasi 12% ga teng..
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
J. Rossiya xo'jaligi, uning larmoqlar tarkibi to*g‘risida nimalami ayia olasiz ?
2. Rossiya xo'jaligining hududiy tarkibiga xos katta tafovutlar va ularning sabablari to‘g risida so'zlab bering.
3. Sanoat Rossiya xo'jaligining negizi ekanligini asoslab bering.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.