Sana: Sinf: Mavzu: til-ijtimoiy hodisa darsning maqsadi

BILIB OLING. Biror shaxs, narsa yoki joyga atab qo'yilgan nomlar atoqli otlar sanaladi. Atoqli otlar nimani atab kelishiga ko'ra shaxs nomlari va joy nomlariga bo'’inadi.

Kishilarning ismi, otasining ismi, familiyasi, taxallusini bildiruvchi otlar shaxs nomlari sanaladi.

ESDA TUTING. Familiyalar shaxs ismidan so'ng otasining ismini qoldirish (Usmon Nosir), otasining ismiga -ov(a), -yev(a) qo'shimchasini qo'shish (Erkin Vohidov) bilan ifodalanadi.

Shaxs nomlarini toping va ularni izohlang. Yana qanday mashhur allomalarni bilasiz? Shu haqda suhbatlashing.

Notiq dedi: «Taqdir shul,

Bu jahoniy iroda.

Tillar yo'qolur butkul,

Bir til qolur dunyoda».

«Ey voiz, pastga tushgin,

Bu gap chiqdi qayerdan?»

Navoiy bilan Pushkin

Turib keldi qabrdan.

Kim darg'azab, kim hayron,

Chiqib keldilar qator:

Dante, Shiller va Bayron,

Firdavsiy, Balzak, Tagor.

«Va'zingni qo'y, birodar,

Sen aytganing bo'lmaydi!»

Barcha dedi barobar:

«Ona tilim o'lmaydi».

(E. Vohidov)

Abdu-, -qul, -berdi, -xon, -jon, -boy, -oy, -bek, -xo'ja, -bonu singari kishi nomlari ko'rsatkichlari ishtirok etgan ismlar qatorini tuzing. Ularning ismlarga qo'shilish o'rni va imlosini tushuntiring.

1. Shaxs nomlari deb qanday otlarga aytiladi?

2. Joy nomlariga misollar keltiring.