Sana: Sinf: 6 Fan: Botanika

Topshiriqning didatik maqsadi: SHakli o’zgargan yer osti novdalardan tugunakning hosil bo’lishi, tuzilishi, tarkibi va ahamiyatini o’rganish III guruh topshiriqlari Topshiriqning didatik maqsadi: SHakli o’zgargan yer osti novdalardan ildizpoyaning hosil bo’lishi, tuzilishi, tarkibiy ahamiyati va zararini o’rganinsh SHakli o’zgargan novdalar yer osti va usti shakli o’zgargan novdalarga bo’linadi. SHakli o’zgargan yer osti novdalarga to’xtalib o’tamiz. Ular o’simliklarni noqulay tashqi muhitdan saqlaydi, o’zida ko’p miqdorda oziq moddalar to’playdi va ular vegetetiv yo’l bilan ko’payishi uchun xizmat qiladi. SHakli o’zgargan yer osti novdalar tuproq ostida shakllanadi va ularda poyalardagi singari kurtaklar hosil bo’ladi. Bunday poyalarga piyozbosh, tuguhak va ildizpoyalar kiradi. SHakli o’zgargan yer osti novdali o’simliklarga piyozbosh, sarimsoqpiyoz, anzurpiyoz, lola va boychechak kiradi. Piyozbosh kurtak singari tashqi tomondan quruq qobiq bilan o’ralgan, bu qobiq himoya qobig’idir . Piyoz bosh yer osti shakli o’zgargan, bo’g’im oralig’I qisqargan novda bo’lib, bu novdada mutlaqo xlorafill donachalari bo’lmagan qalin, o’zida oziq moddalar to’plovchi rangsiz va qobiqsimon shakldagi burglar joylashgan. Piyozboshdan pastga qarab ildizlar joylashgan. Qobiqsimon burglar o’rtasida kurtak joylashadi. Erta ko’klamda shu oziq modda hisobiga kurtak unib haqiqiy nopvdaga aylanadi. Novdada gul guldan urug’ paydo biladi. Demak, boshpiyoz shakli o’zgargan, qisqargan bargli poya, ya’ni novda demakdir. Piyozbosh o’simlik uchun vegetative ko’payishda ahamiyatli. Piyozbosh inson hayotida katta ahamiyatga ega. Uning tarkibida shaker, darmondorilar va kasallik qo’zg’atuvchi mikroblarni qiruvchi moddalar ko’pligi tufayli u bevosita iste’mol qilinadi va undan turli taomlar tayyorlashda foydalaniladi. Uning ko’p turlari bo’lib, anzurpiyoz turi “ Qizil kitob”ga kiritilgan. Yangi mavzuni tustahkamlash. Piyozboshning o’ziga xos tuzilishi nimadan iborat? Piyozli o’simlikl;arning qaysi organlarida oziq moddalar to’planadi. Piyoz inson hayotida qanday ahamiyatga ega? Piyozli o’simliklarga misol keltiring Kartoshka tugunagi nima va unda oziq moddalar qanday to’planadi? Uyga vazifa: Piyozbosh, tugunak, ildizpoya rasmini chizish, test tuzish, keying mavzuga tayyorgarlik ko’rish.