Sana: Mavzu: Kompyuter avlodlari Muhim so'zlur

Sana:______________

Mavzu: Kompyuter avlodlari

Muhim so'zlur: EHM, EHM avlodlari, vakuumli lampa, transiztor,

plata, integral sxema, katta integral sxcma, mikroprotsessor, sun 'iy intellekt.

29. Bilib olasiz: EHM avlodlari, ulaming yaratilgan yili, asoslari,

nomlari, ko ‘rinishi va imkoniyatlari.

Tabiiyki, hisoblash texnikasining avlodlar almashinishi elementlar

bazasining yangilanishidangina iborat bo'lmasdan, balki har bir yangi avlod

bilan EHMdan amaliy foydalanishda masalalarni yangicha yechish usullari va

dasturli ta ’minotning yangi tashkil qiluvchilari ham vujudga keldi. 0 ‘zining

taraqqiyot darajasi, elementlar bazasi, xotirasi va tezligiga ko ‘ra EHMlar,

asosan, besh avlod turlariga bo‘linadi. Hozirgi vaqtda hisoblash texnikasining

asosini to ‘rtinchi avlod mashinalari tashkil etadi.

Birinchi avlod (1946-1955-yillami o 'z ichiga oladi va Mustaqil Davlatlar

Hamdo'stligi (MDH) olimlari tomonidan yaratilgan) EHMlarida elektron

sxemalaming barcha elementlari alohida qismlar koiinishida tayyorlanar edi.

Ulaming ichidan eng muhimlari hozirgi paytda eski radio va televizorlarda

uchratish mumkin bo'lgan vakuumli elektron lampalar edi. Bunday

lampalaming bir nechtasi metall panel shassi ustiga o'matilar, o 'z navbatida

shassi esa EHM korpusi ichiga joylashtirilardi. Shu shassining o'ziga

sxemaning boshqa elementlari ham mustahkamlab qo'yilardi. EHMning o'zi

esa elektron lampali shassilar bilan to'ldirilgan ko'p sondagi metall shkaflardan

iborat ko'rinishga ega bo'lgan. Birinchi avlod mashinalari katta

zallami egallagan holda, yuzlab tonna og'irlikka ega bo'lib, yuzlab kVt elektr

energiyasi hisobiga ishlagan va ulaming tezligi sekundiga 10-20 ming

arifmetik amalni tashkil qilgan. Bunday EHMlar qatoriga MF.SM, BESM

Strela, Ural, Minsk-1 kabi EHMlar kiradi. Misoi uchun 1953-yilda уагаШд..'!

16

BESM-1 kompyuterida 4000 dona lampa ishlatilgan, u 3x5 metr hajmdagi

maydonni egallagan, tezligi sekundiga 7000-8000 amalni tashkil etgan

bo'lib, xotirasi 4096 bayt ma’lumotni qabul qila olgan.