|
T/R
|
Bo’limlar
|
Vaqti
|
1
|
Tashkiliy qism
|
3 daqiqa
|
2
|
O`tgan mavzuni mustahkamlash
|
5 daqiqa
|
3
|
Yangi mavzu bayoni
|
15 daqiqa
|
4
|
Yangi mavzuni mustahkamlash
|
10 daqiqa
|
5
|
O`quvchilarni rag`batlantirish. Darsni yakunlash.
|
10 daqiqa
|
6
|
Uyga vazifa
|
2 daqiqa
|
Jami
|
45 daqiqa
|
I Tashkiliy qism:
a) Salomlashish, davomotni aniqlash, tozalikni tekshirish.
b)Manaviyat daqiqasini o’tkazish Kun yangiligi.
d) ingliz tili daqiqasi ; write - yozmoq, brush – chotka.
II O’tgan mavzuni mustahkamlash
1. Sulton Mahmud Abu Rayhonning bilimdonligini qanday qi- lib sinab ko‘rdi?
2. Matndan Beruniyning o‘z taqdirini bashorat qilgan o‘rinlarni qayta o‘qing. U bunday donolikka qanday qilib erishgan, deb o‘ylaysiz?
III. Yangi mavzu bayoni:
IBN SINO BILAN TABIB
– Bugun biz sizlar bilan «Ibn Sino bilan tabib» hikoyasi bilan tanishamiz
Hikoya mazmuni tushuntiriladi. O’quvchilardan biri hikoyani ifodali o’qiydi.
Qolgan o’quvchilar kuzatib boradilar.
Abu Ali ibn Sino ko‘p o‘qigan, bilag‘on tabib ekan. Kishining rangi-ro‘yiga qarab, qanday kasali borligini aytib bera olar ekan. Ammo bu podsholarga yoqmas ekan. Shuning uchun umri quvg‘inlikda, sarson-sargardonlikda o‘tibdi. Quvg‘inlikda yurgan paytlaridan birida yo‘li yana Buxoroga tushibdi. Ko‘cha, rastalarni aylanib yurgan ekan. Bir tabibning tabiblik qilib o‘tirganiga ko‘zi tushib qolibdi. Tabib kasallarni birma-bir ko‘rib, yo‘lyo‘riq ko‘rsatib, maslahatlar berayotgan emish.Abu Ali ibn Sino tabibga tikilib, qilayotgan ishlarini diqqat bilan kuzatibdi. Tabib pardaning orqasidagi kasalning qo‘lini so‘rabdi. Ayol qo‘lini uzatibdi. O‘sha paytlarda shunday odat bor ekan-da. Ayol erkakka ko‘rinmas ekan. Shunday qilib deng, pardaning orqasida o‘tirgan kasal ayol qo‘lini uzatibdi. Tabib ayolning tomirini ushlab ko‘rishi bilanoq:
— Qatiq ichibsiz-a? — debdi. Kasal: — Ha, qatiq ichdim, — deb javob beribdi.
Abu Ali ibn Sino tabibning kasal ayol tomirini ushlaboq qatiq ichganini aytib berganiga qoyil qolib, yoqasini ushlabdi. Tabib ayolning tomirini biroz ushlab turgach:
— Kecha kechqurun xo‘roz go‘shti yebsiz-a? —deb so‘rabdi.
Kasal xotin: — To‘g‘ri, xo‘roz go‘shti yegan edim, — debdi.
Abu Ali ibn Sino tabibning bu topqirligiga ham qoyil qolib, yanada hayron bo‘libdi. Tabib kasal xotinning qo‘l tomirini biroz ushlab turgach:
— Eshiginglar kunchiqar tomonga qarab qurilganmi? — debdi.
Kasal xotin: — Ha, eshigimiz kunchiqar tomonga qarab qurilgan, — debdi.
Shundan keyin tabib xotinning qo‘lini qo‘yib yuborib, unga dori beribdi. Yana yo‘l-yo‘riqlar ko‘rsatib, maslahatlar berib, jo‘natib yuboribdi. Keyin boshqa kasallarni
ko‘rishga o‘tibdi.
Abu Ali ibn Sino o‘ylagandan o‘ylayveribdi: «Tabib kasal tomirini ushlab qatiq ichganini, xo‘roz go‘shti yeganini bilishi mumkindir, bu tajribada ko‘rilgan. Lekin kasal
uyining eshigi kunchiqar tomonga qarab qurilganini tomir urishidan aniqlashiga hech aqlim bovar qilmaydi. Bu hol hech bir tajribadan o‘tmagan edi. Bu yerda bir sir bor,
buni, albatta, bilishim shart. Men bu sirning tagiga yetmagunimcha bu yerdan ketmayman, tabibni o‘z holiga qo‘ymayman». Shu payt tabib Abu Ali ibn Sinoga qarab:
— Sizning kasalingiz? Qayeringiz og‘rib, tinchlik bermaydi? — deb so‘rabdi.
Abu Ali ibn Sino:
— Ha, tabibi jahon, mening kasalim ancha-muncha murakkab, sir-asrorli, avval boshqa bemorlarni ko‘rib bo‘ling. Men javoningizda «Qonun» kitobiga ko‘zim tushdi, shuni o‘qib tursam maylimi? Oxirida meni ko‘rarsiz, — debdi.
Tabib huzuriga kelgan bemorlarni birin-ketin ko‘rib, dori-darmon beribdi-da, kechga yaqin bo‘shabdi.
— Qadamingizga hasanot, ustoz, — debdi Abu Ali ibn Sinoga tabib.
— Boshqalarni qo‘ying-u, ichkaridan ayolning tomirini ushlab qatiq ichgani bilan xo‘roz go‘shti yeganini, boz ustiga, uyining eshigi kunchiqar tomonga qarab
qurilganini aytganingizda rostdan ham taajjubga tushdim, ulug‘ hakim!
— Bemor ayolga qatiq ichganmidingiz deganda, uning chodiriga tomgan bir tomchi qatiqqa ko‘zim tushgani sabab bo‘ldi. Darrov fahm qildim, ayol bu yerga kelishdan oldin chodirini yopingan, keyin ozroq qatiq ichgan. Shunda bir tomchi qatiq chodiriga tomgan. U bemorning mening savolimga: «Ha, qatiq ichgan edim», — deganidan bildimki, yahudiy ayol. Shundan so‘ng uning kiyimiga nazar tashladim. Yaxshi kiyingan, shundan bildimki, u boy yahudiyning zaifasi. Menga kelgan kun yakshanba kuni edi. Odatda shanba kunlari badavlat yahudiylar, albatta, xo‘roz palov yeydilar.
Tomir urishiga diqqat qilib, uyining eshigi kunchiqar tomonga qarab qurilganini aytishimga kelsak, yahudiy mahallasidagi juda ko‘pchilik uylar balandlikdagi ko‘chaning bir tomoniga joylashgan. O‘sha tomondagi uylarning eshiklari sharqqa qarab qurilgan bo‘ladi.
Shunda Abu Ali ibn Sino: — Bularni-ku, tushundim, lekin, qani ayting-chi, mening Abu Ali ibn Sino ekanligimni qayoqdan bildingiz? — deb so‘rabdi.
Tabib: — Men bu «Qonun» kitobini bundan bir necha yil oldin Bog‘doddan sotib olgan edim. Lekin uning «Qonun» ekanligini bilolmay yurdim. Qanchalik o‘qigan bo‘lsak-da, na men va mening do‘stlarim, shogirdlarim qanday kitob ekanligini bilmadik. Varaqlarining bir chetiga ko‘zi tushgan zahoti kitobning «Qonun» ekanligini bilgan kishi, albatta, Abu Ali ibn Sino bo‘ladi-da, bo‘lmasa kim bo‘lardi? — deb javob beribdi tabib. Abu Ali ibn Sino tabibning bu topqirligiga qoyil qolib, ofarinlar aytibdi.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.
1. Tabib notanish kishining Abu Ali ibn Sino ekanligini qanday qilib bildi?
2. Abu Ali ibn Sino tabibga nima uchun ofarin aytadi?
V. Darsga yakun yasash va o’quvchilarni baholash. Savol-javob:
O’quvchilar javoblari tinglanib, dars xulosalanadi.
O’quvchilar darsda ishtirokiga ko’ra baholanadilar.
VI. Uyga vazifa berish. « Ibn Sino bilan tabib » hikoyasini ifodali o’qib, so’zlab berish
O‘TIBDO‘______ _________________
4-sinflar uchun O‘QISH fanidan 2020-2021-o‘quv yili
3-chorakka mo‘ljallangan RTM rejasi mavzularni o‘z ichiga olgan dars ishlanma. Yangi nashrdagi darslik bo‘yicha tayyorlangan. Barcha mavzular va mualliflar haqida ma’lumot berilgan. Hech qanday kamchiliklarsiz. Boshqa kanallarda sotilayotgan turli xil fayllarga aldanib qolmang! Biz uchun SON emas, SIFAT muhim. Bizda boshqa boshlang‘ich sinf va fanlardan ham konspektlar mavjud!
Ushbu ishlanmani olish uchun:
+998(91)109-89-09 raqamiga qo‘ng‘iroq qiling yoki telegram orqali telegramdan @Akbarjon_admin deb qidiring!
Eslatma: Agar telefon qilib bizga tusha olmasangiz. Qo‘g‘irog‘imizni kuting va tez orada siz bilan bo‘lanamiz
Fayl bahosi: 8 000 so‘m
Do'stlaringiz bilan baham: | 
