|
Belgilangan vaqt.
1.
|
Tashkiliy qism
|
3 daqiqa
|
2.
|
O`tilgan mavzuni takrorlash
|
12 daqiqa
|
3.
|
Yangi mavzu bayoni
|
14 daqiqa
|
4.
|
Mustahkamlash
|
12 daqiqa
|
5.
|
Baholash
|
2 daqiqa
|
6.
|
Uyga vazifa
|
2 daqiqa
|
I.Tashkiliy qism: Salomlashish,davomatni aniqlash,sinf tozaligini kuzatish.
II.O`tilgan mavzuni takrorlash: O`quvchilarning o’tgan darsda olgan bilimlari sinab ko`riladi.
1. Vizantiya imperiyasi qanday vujudga kelgan?
Vizantiyaning qaysi shaharlari yirik savdo va hunarmandchilik markazlari edi?
Imperator hokimiyati qanday amalga oshiriladi?
4. Yustinian I imperatorligi davri haqida hikoya qilib bering
Faol o`quvchilar baholanadi.
III.Yangi mavzu bayoni: Reja:
1. Xaritadan uchta slavyan qabilalari guruhlari yashagan hududlarni topib ko’rsating.
2. Slavyanlar xo’jalik mashg’ulotlarini sanab bering.
3. Slavyanlarning ijtimoiy tuzumi va dini haqida so’zlab bering.
4. Bolgariya kimning davrida o’z taraqqiyoti cho’qqisiga chiqadi?
5. Knyaz Vatslav Chexiya davlati tarixida qanday o’rin tutgan?
6. Polsha davlatiga kim asos solgan?
Slavyanlar. Yozma manbalarda vizantiyalik tarixchilar tomonidan "slavyanlar" atamasi VI asrdan boshlab ish- latilgan. Lekin slavyan qabilalari haqida dastlabki maiu- motlar yunon-rim tarixchilari asarlarida, germanlar bilan bir paytda, miloddan avvalgi II—I asrlarda tilga olinadi. Slavyan qabilalari VI—VII asrlarga kelib g’arbda Elba daryosidan, sharqda Visla daryosiga qadar, shimolda Bol- tiq dengizidan, janubda Dunay daryosiga qadar cho’zilgan hududlarda yashaganlar. Keyingi asrlarda ular uch guruhga: g’arbiy,
anubiy va sharqiy slavyanlarga boiingan.
g’arbiy slavyanlar — chexlar, polyaklar, lujichanlar va slovaklar.
Janubiy slavyanlar — bolgarlar, serblar, xorvatlar, slovenlar, cher- nogorlar, makedonlar va bosniya- liklar.
Sharqiy slavyanlar — ruslar, uk- rainlar, beloruslardan tashkil topgan.
Sharqiy Slavyanlar qadimdan dehqonchilik slavyanlar hayotidan. bilan shug’ullangan. Vizantiya tarixchisi Mavrikiyning yozishicha, dehqonlar boshoqli ekin- lardan ko’proq arpa va tariq ekkanlar. Ular yig’ilgan g’al- lani alohida omborlarda saqlaganlar. Milodiy asr boshlaridan slavyanlar uy chorvachiligi va hunarmandchilik bilan ham shug’ullana boshlaganlar. Visla, Dnepr, Dunay, Elba daryolari bo’ylarida yashagan aholi xo’jaligida baliqchilik ham muhim o’rin tutgan. Ijtimoiy tuzum va din. Slavyanlarning ijtimoiy tuzumi germanlarnikiga o’xshash. Ular qabila va urugiarga boiinib yasha- ganlar. Yozma manbalarda xalq yiginlari (slavyanlar "veche"si), knyazlar, harbiy drujinalari, slavyanlarning olib borgan urushlari haqida maiumotlar uchraydi. Vizantiya tarixchilarining yozishicha, slavyanlar erksevar, jasur, jangovar boiishi bilan birgalikda, tinchlikparvar, qo’shnilariga nisbatan do’stona munosabatga shay qabilalar boigan. Jismoniy baquwat, matonatli hisoblangan slavyan- lar janglarda dushmanga pistirma qo’yish, qo’qqisdan hu- jum qilish usullarini ham qoilaganlar. Slavyanlarning diniy tasawurlari tabiat kuchlari va o’z ajdodlari ruhlariga sig’inish ko’rinishida boigan. Aholi orasida jinlar, suv parilari va boshqa afsonaviy siymolarga e'tiqod ham saqlanib qolgan. Slavyan davlatlarining tashkil topishi. Dastlabki slavyan davlati Bolqon yarim orolining shimoliy qismida VII asr- ning oxirlarida tuzilgan Bolgariya podsholigi. IX asr bosh- lariga kelib yirik davlatga aylanadi. Simeon davrida (893— 927) u o’z qudratining cho’qqisiga erishadi. Shundan so’ng, Bolgariya zaiflashib, X asr oxirida qo’shni Vizantiya tomonidan bosib olinadi. Bulg’or (Bolgariya) podsholigi — Bolqon yarim orolida turkiyzabon bulg’orlar xoni Asparux (643— 701) tomonidan asos solingan. Chexiya davlati. Buyuk Moraviya qulaganidan keyin mahalliy slavyan qabilalari Vltava daryosi havzasida yashagan chex qabilalariga bo’ysungan (ri- voyatlarga qaraganda, ularning qadimgi yoi- boshchisini Chex deb nomlaganlar). Qabila it- tifoqi boshida Pijemislovichlar xonadonidan boigan knyazlar turgan. Ular tez-tez qo’l- lariga qurol olib o’z yerlarini mudofaa qilish- lariga to’g’ri kelgan. Knyaz Vatslav (920—935) yoshligidan xristian aqidalari bo’yicha tarbiyalangan, ke- yinchalik bor kuchi bilan dinning Chexiyada yoyilishiga harakat qiladi. Lekin knyazning xristianlikka nisbatan bunday hurmat-ehtiromi ko’pgina chexlarga xush kelmagan Buyuk Moraviya — hozirgi Chexiyaning sharqida IX asr oxiri — X asr boshlarida vujudga kelgan davlat. X asr boshida bu davlat ko’chmanchi vengerlar to- monidan parchalangach, uning hududlari Chexiya davlati tarkibiga kirgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
