Darsning maqsadi:
|
a) ta’limiy:
|
Natural ko’rsatkichli daraja haqida tushunchaga ega bo’lgan holda butun ko’rsatkichli daraja haqida tushuncha berish;
|
b) tarbiyaviy:
|
Diqqatni jamlashga undash;
|
d) rivojlantiruvchi:
|
Sonlarni daraja shaklida ifodalashda o’quvchilarning mantiqiy va analitik fikrlashlarini rivojlantirish;
|
Dars jihozi:
|
Sinf taxtasi, bo’r, 5 ta xossa aks ettirilgan A4 formatdagi qog’oz.
|
Dars turi:
|
Yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi.
|
Didaktik adabiyotlar:
|
Sh.A.Alimov, O.R.Xolmuhamedov, M.A.Mirzaahmedov “Algebra”. Umumiy o’rta ta’lim maktablarining 9-sinfi uchun darslik. ”O’QITUVCHI” NASHRIYOT-MATBAA IJODIY UYI. –T.2014-yil.
|
Darsning borishi:
|
I. Tashkiliy qism.
|
a) salomlashish; b) davomatni aniqlash va darsda qatnashmagan o’quvchilarni jurnalda qayd etish;
d) o’quvchilarning darsga tayyorgarligini aniqlash; e) uy ishlarini tekshirish; h) psixologik iqlim yaratish;
|
II. O’tilgan mavzuni takrorlash.
|
Savol-javob. O’tilgan mavzular bo’yicha savollar beriladi va yangi mavzuga zamin yaratiladi.
|
III. Yangi mavzu bayoni.
Butun ko’rsatkichli daraja. Natural ko’rsatkichli darajaning xossalari qaralganda darajalarni bo’lishining
xossasi n>m va bo’lganda to’g’riligi ta’kidlangan edi. Agar nm bo’lsa, u holda (1) tenglikning o’ng qismidagi n-m daraja ko’rsatkich manfiy son yoki nolga teng bo’ladi. Manfiy va nol ko’rsatkichli daraja shunday aniqlandiki, (1) tenglik faqat n>m bo’lgandagina emas, balki nm bo’lganda ham to’g’ri bo’ladi. Masalan, n=2, m=5 bo’lganda (1) formula bo’yicha quyidagini hosil qilamiz:
Ikkinchi tomondan, Shuning uchun deb hisoblanadi.
1-ta’rif. Agar va n-natural son bo’lsa, u holda bo’ladi.
Misollar: 1) 2)
3)
Agar n=m bo’lsa, u holda (1) formula bo’yicha quydagini hosil qilamiz:
Ikkinchi tomondan, . Shuning uchun =1 deb hisoblanadi.
2-ta’rif. Agar bo’lsa, u holda bo’ladi.
Masalan,
Manfiy ko’rsatkichli darajalardan sonni standart shaklda yozishda foydalanilgan. Masalan,
Natural ko’rsatkichli darjalarning barcha xossalari istalgan butun ko’rsatkichli darajalar uchun ham to’g’ri bo’ladi.
Istalgan , va istalgan butun n va m lar uchun quyidagi tenglikla to’g’ri:
1. 2. 3.
4. 5.
|
|
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.
|
A. Sinf taxtasi bilan ishlash. 109-114-misollar bajariladi.
109-misol. Hisoblang:
1) 23+(-3)3-(-2)2+(-1)5 = 8+(-27) – 4 + (-1)=8 – 27 – 4 - 1=-24;
2) (-7)2 - (-4)3 - 34 = 49 - (-64) – 81 = 49 + 64 – 81 = 32;
3) 13 · 23 – 9 · 23 + 23 = 23·(13-9+1) = 8 · 5 = 40;
110-misol. Ifodani natural ko’rsatkichli daraja shaklida tasvirlang:
1) 2)
3)
|
B. Og’zaki misol (o’quvchilardan navbatma-navbat so’raladi).
111-misol. Hisoblang:
1) 2) 3) 4) 5) 6)
|
|
C.Mustaqil ish. Qobiliyatli o’quvchilar misollarning qolganlarini mustaqil yechishi mumkin.
|
V. O’quvchilarni baholash.
|
Darsda faol qatnashgan va mustaqil bajargan o’quvchilar baholanadi.
|
VI. Uyga vazifa berish.
|
Darslikdagi №109-114 misollarning (4) bandlari. 50-51-betlar.
|