partiyalardan, boshqa jamoat birlashmalaridan mustaqil holda ish yuritadi.
112-modda.
Sudyalar mustaqildirlar, faqat qonunga bo‗ysunadilar. Sudyalarning odil sudlovni amalgam oshirish borasidagi
faoliyatiga biron-bir tarzda aralashishga yo‗l qo‗yilmaydi va bunday aralashish qonunga muvofiq javobgarlikka sabab
bo‗ladi.Sudyalarning daxlsizligi qonun bilan kafolatlanadi...
113-modda.
Hamma sudlarda ishlar ochiq ko‗riladi. Ishlarni yopiq majlisda tinglashga qonunda belgilangan hollardagina
yo‗l qo‗yiladi.
116-modda.
Ayblanuvchi himoyalanish huquqi bilan ta‘minlanadi. Tergov va sud ishini yuritishning har qanday bosqichida
malakali yuridik yordam olish huquqi kafolatlanadi. Fuqarolarga, korxona, muassasa va tashkilotlarga yuridik yordam
berish uchun advokatura faoliyat ko‗rsatadi. Advokatura tashkil etish va uning ish tartibi qonun bilan belgilanadi.
Asosiy Qomusimizning 107- moddasiga muvofiq, sud idoralari boshqa davlat hokimiyati tarmoqlarining o‗zaro aloqasi
natijasi o‗laroq, saylash va tayinlash asosida tashkil topadi.2000-yilning 14-dekabrida O‗zbekiston Respublikasining
―Sudlar to‗g‗risida‖gi
Qonuni (yangi tahriri) qabul qilindi.O‗zbekistonda sudyalarning vakolat muddati – besh yil. ―Sudlar
to‗g‗risida‖gi qonunning 1- moddasiga binoan, sud hokimyati tizimi quyidagilardan iborat:
Konstitutsiyaviy sud;
Oliy sud;
Qoraqalpog‗iston Respublikasining fuqarolik va jinoyat ishlari bo‗yicha oliy sudlari, fuqarolik va jinoyat ishlari
bo‗yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari;
fuqarolik ishlari bo‗yicha tumanlararo, tuman (shahar) sudlari, jinoyat ishlari bo‗yicha tuman (shahar) sudlari;
harbiy sudlar; .
―O‗zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyatlarning hujjatlari
Konstitutsiyaga qanchalik mosligiga doir ishlarni ko‗radi ...‖.
O„zbekiston Respublikasining
Konstitutsiyasi, 108-moddasidan.
―O‗zbekiston Respublikasi Oliy sudi fuqarolik, jinoiy va ma‘muriy sudi ishlarini yuritish sohasida sud hokimiyatining oliy
organi hisoblanadi. U tomonidan qabul qilingan hujjatlar qat‘iy va O‗zbekiston Respublikasining barcha hududida
bajarilishi majburiydir.O‗zbekiston Respublikasi Oliy sudi Qoraqalpog‗iston Respublikasi oliy sudlari, viloyatlar, shaharlar,
tumanlararo, tuman sudlari va harbiy sudlarning sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish huquqiga ega‖.
O„zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, 110-modda.
Qonunga binoan, sud idoralaridan boshqa davlat idorasi fuqarolik, jinoyat va boshqa ishlarni ko‗rish, hal etish huquqiga ega
emas. Qonunning 3-moddasiga ko‗ra, sud hokimiyati odil sudlovni amalga oshirish vakolatiga ega bo‗lgan yagona
hokimiyatdir.Davlat o‗z zimmasiga sudlov organlari o‗z vazifalarini samarali bajarilishi uchun zarur sharoitlarni yaratib
berish majburiyatini olgan. Sud idoralarining mustaqilligi davlat tomonidan kafolatlanishi, Konstitutsiya va qonunlarda
belgilab qo‗yilishi BMT tomonidan qabul qilingan ―Sud idoralarining mustaqilligiga oid asosiy tamoyillar‖ nomli xalqaro
huquqiy hujjatda ham o‗z ifodasini topgan.Odil sudlovning samarasi, albatta, sudlar tomonidan qabul qilinayotgan
hujjatlarning majburiyligi bilan bevosita bog‗liq.Shu o‗rinda ta‘kidlash joizki, sudning qarorlari davlat majburlov kuchi
bilan ta‘minlanadi.Mulkchilikning turli shakllariga asoslangan korxonalar, muassasalar, tashkilotlar o‗rtasidagi, shuningdek
tadbirkorlar o‗rtasidagi, iqtisodiyot sohasida va uni boshqarish jarayonida vujudga keladigan xo‗jalik nizolarini hal etish
Oliy xo‗jalik sudi va xo‗jalik sudlari tomonidan ularning vakolatlari doirasida amalga oshiriladi.
O„zbekiston
Respublikasining Konstitutsiyasi, 111-modda.
Oshkoralik tamoyili odil sudlov faoliyatining huquqiy asosini belgilab beradigan muhim konstitutsiyaviy tamoyillardan
biridir. O‗zbekiston Respublikasi sud tizimiga kiruvchi barcha sudlarda ishlar ochiq ko‗riladi.Odil sudlovni amalga
oshirishda til to‗g‗risidagi konstitutsiyaviy tamoyil katta ahamiyatga ega. Konstitutsiyamizning 115-moddasiga asosan
O‗zbekiston Respublikasida sud ishlarini yuritish o‗zbek tilida, qoraqalpoq tilida yoki muayyan joydagi ko‗pchilik aholi
so‗zlashadigan tilda olib boriladi.Sudlar to‗g‗risidagi qonundagi yangiliklardan biri - bu aybsizlik prezumpsiyasi
qoidasining qonunda aks ettirilganidir. Bu milliy huquqiy tizimning jiddiy yutug‗i va fuqarolik jamiyatining muhim
tamoyillaridan hisoblanadi.Mamlakatimizda barcha sudyalar bir xil maqomga ega. Sudyalarning odil sudlovni amalga
oshirish borasidagi faoliyatiga aralashishga yo‗l qo‗yilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |