Sana: 12,13,14,15 sentyabr 2011yil

III. Yangi mavzuning bayoni
“Har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash, adolatli mehnat sharoitlarida ishlash va qonunda ko‘rsatilgan tartibda ishsizlikdan himoyalanish huquqiga egadir. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 37-moddasidan
“O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslar mehnatga oid huquqiy munosabatlarda katta yoshdagi xodimlar bilan teng huquqda bo‘ladilar, mehnatni muhofaza qilish, ish vaqti, ta’tillar va boshqa mehnat shartlari sohasida ular uchun mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda belgilangan qo‘shimcha imtiyozlardan foydalanadilar” O‘z. Res. Meh. Kod. 240-moddasidan.

Mamlakatimiz Konstitutsiyasida bar bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash huquqiga ega bo‘lsa-da; ishga qabul qilishga o‘n olti yoshdan ruxsat beriladi. O‘n besh yoshga to‘lgan bolalar ota-onasidan birining yoki ularning o‘rnini bosuvchi odamning yozma ravishdagi roziligi bilan, tibbiy ko‘rikdan o‘tkazilib ishga qabul qilinadi.Mehnat qonunchiligiga ko‘ra ish vaqti 16 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarga haftasiga 36 soatdan, ta’til davrida ishlayotgan, 14 yoshdan 16 yoshgacha bo‘lgan o‘quvchilar uchun haftasiga 24 soatdan oshmaydigan qilib belgilanadi.O‘n to‘rt yoshga to‘lgan yosh bolalarni ota-onasi yoki ularning o‘rnini bosuvchi odamlarning ruxsati bilan ishga qabul qilish mumkin. Shunda ham bu ish ularning sog‘lig‘iga va axloq odobiga ziyon qilmaydigan, o‘qishlariga xalaqit bermaydigan, yengil bo‘lishi lozim.Mehnatga oid huquqiy munosabatlarda esa o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan bolalar ish vaqti, ta’tillar va boshqa mehnat shartlari bo‘yicha ular uchun mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda belgilangan qo‘shimcha va imtiyozlardan foydalanadilar. Ularga belgilangan normadan ortiq yuk ko‘tarish va tashishlariga yo‘l qo‘yilmaydi.Nodir ota-onasining, vasiylik va homiylik organining roziligi bilan kichik korxonaga ishga joylashdi. Biroz vaqt ishlaganidan so‘ng u ishdan bo‘shash to‘g‘risida korxona rahbarini ogohlantirdi va yozma ariza berdi. Korxona rahbari Nodirning arizasini rad qildi va ota-onasining arizasini olib kelishini so‘radi.

1. 
   Prokurorning talabi asoslimi?
   
2. 
   Ustaxona ma’muriyati tomonldan mehnat qonunchiligi buzilishining qanday hollari sodir bo‘ldi?
   
3. 
   Shunga o‘xshash holatlarda qonunchiligimizda sud tomonidan huquqiy javobgarlikning qanday turlari ko‘zda tutilgan?
   

Maktabning sinfdan sinfga ko‘chirish imtihonlarini topshirish vaqtida o‘rtacha ish haqi saqlangan holda to‘rt kundan olti kungacha ishdan ozod qilish belgilab qo‘yilishi mumkin.

IV darsni mustahkamlash

Sharhlang!

Har qanday mehnat insondan shaxsiy irodaviy faoliyatni talab qiladi va inson tomonidan shaxsan amalga oshiriladi, shu sababdan har qanday mehnatga layoqatli shaxs bir vaqtning o‘zida huquqiy layoqatga va muomala layoqatiga ega bo‘lishi mumkin.

 V. Baholash: Faol qatnashgan o’quvchilar baholanadi.

 VI. Uyga vazifa berish. O`tilgan mavzuni o`qib kelish, mavzuga oid savollarga javob topish

O’QITUVCHI: XO’ROZOV ZOHID QAHRAMONOVICH.