Samdti tibbiy kimyo kafedrasi Ma’ruza mavzusi: Tibbiy kimyoga kirish. Kimyo va atrof muhit. Biogen elementlar

• C) Biogen elementlar tirik organizmdagi hayotiy jarayonlardagi ahamiyatiga koʻra boʻlinadi.
• Hayot uchun eng zarur elementlar. Ular odam organizmida doimo mavjud. Bunday elementlar fermentlar, gormonlar, vitaminlar tarkibiga kiradi: С, H, N, P, S, Ca, Mg, Na, K, Cl, I, Fe, Mn, Cu, Co, Zn, Mo, V. Bu elementlarning yetishmasligi organizmning faoliyatining buzulishiga olib keladi;
• Organzim hayot faoliyatida ahamiyatli boʻlishi mumkin boʻlgan elementlar. Ular odam va hayvon organizmida har doim bor, ularning biologik ahamiyati toʻla oʻrganilgan emas: Ga, Sb, Sr, Br, F, B, Be, Li, Si, Sn, Cs, Al, Ba, Ce, As, Pb, Ra, Bi, Cd, Ni, Ti, Ag, Th, Hg, U, Se.
• Odam va hayvonlar organizmida topilgan, lekin miqdori va biologik ahamiyati aniqlanmagan elementlar: Sc, TI, In, La, Pr, Sm, W, Re, Th va boshqalar. 

• Litiy. Odam organizmida doimiy uchraydigan mikrobiogen s — elementlarga tegishli bo‘lib, uning umumiy miqdori 1 • 10-4% atrofida bo‘ladi. Asosiy
• miqdorlari jigar, o‘pka va mushaklarda yig‘iladi. Shu bilan bir qatorda uning hujayra ichki va tashqi muhitidagi miqdori o‘zaro farqlanadi. Jumladan, jigar
• hujayralaridagi litiy miqdori, shu hujayralararo suyuqliklardagi miqdoridan 3 barobar kam, mushak hujayralaridagi miqdori esa hujayralararo suyuqlikda
• saqlanadigan miqdoridan 2,5 barobar ko‘p bo‘ladi. litiy miqdorining kamayishi turli ruxiy kasalliklarning (manikal-depressiv psixoz, shizofreniya va boshqalar) kelib chiqishiga olib keladi.