Samdti tibbiy kimyo kafedrasi Ma’ruza mavzusi: Tibbiy kimyoga kirish. Kimyo va atrof muhit. Biogen elementlar

Biogen elementlar tasnifi tabiatda tarqalishi.

• Tirik organizmning normal hayot faoliyati uchun zarur boʻlgan va ularning tanqisligi ba’zi patologik holatlarga olib keladigan, organik va noorganik birikmalar asosini tashkil etuvchi elementlar biogen elementlar deyiladi. Biogen elementlar - hujayra va organlarni qurilishi va faoliyati uchun organizmga zarur bo`lgan elementlar hisoblanadi.
• Hozirgi kunda 118 dan ortiq kimyoviy elementlar ma’lum boʻlib, ulardan 92 tasi tabiatda uchraydi. Bu elementlarning yarmidan koʻpi esa biologik sistemalar tarkibiga kiradi. 18 ta element organizmdagi biologik muhim funksiyalarni bajaradi.
• Ulardan 6 tasi (H, C, O, P, S, N) oqsillar, nuklein kislotalar tarkibiga kiradi.Kislorod, uglerod, vodorod va azot organizm tana massasining 96% ini tashkil qiladi. Kislorod va vodorod asosan, tananing 55–60% qismini tashkil etuvchi element boʻlib, suv tarkibida boʻladi.
• Qolgan 12 ta element (Na, K, Ca, Mg, Mn, Fe, Co, Cu, Zn, Mo, Cl, I) organizmning hayot faoliyatida ishtirok etadi.