Samarqand viloyati pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

ALISHER    NAVOIY 

 

 

Alisher  Navoiy  1441  -  yil  9  -  fevralda  Hirot  shahrida    tug‘ilgan.  U  bolalik 

davrida Temuriy shahzodalar bilan  birga tarbiyalandi. Uning otasi ma’rifatparvar 

kishi bo‘lib san’at  va  adabiyotga qiziqar   edi.    Navoiylar  uyida  shoirlar  tez  -  tez 

to‘planib,    she’rlar  o‘qib,    san’at  haqida  suhbatlashardilar.    Bu  Alisherda    katta 

taassurot qoldirdi. U 10 - 12 yoshlaridayoq she’rlar yoza boshladi.  

 

1472- yili  Navoiy amirlik (vazirlik) vazifasiga tayinlandi. Lekin bu mansab 

shoirni  qanoatlantirmadi.  Shu  tufayli  u  ijodiy  ishga  o‘tib,  o‘zbek  adabiy  tilini 

rivojlantirish,  bu  tilda  adabiy  asarlar  yaratishga    kirishdi.    U  xalq  manfaatiga 

qaratilgan  masalalarni  o‘zining  “Xamsa”  asarida  yoritdi.  Bu  asar  besh  dostondan 

iborat: “Hayratul abror” , “Layli va Majnun”, “Farhod va Shirin”, “Sab’ai sayyor”, 

“Saddi  Iskandariy”.  Bu  ajoyib  dostonlarda    shoir  do‘stlik,  chin  muhabbat, 

odamlarga g‘amxo‘rlik, halollik, obodonchilik, mehnatga muhabbatni  kuylagan.  

  

Alisher  Navoiy  asarlarini  xalqimiz  sevib  o‘qiydi.  Uning  asarlari  asosida 

“Farnod va Shirin”, “Layli  va Majnun”, “Dilorom”, “Mehr va Suhayl” kabi  sahna 

asarlari yaratildi.  

 

Navoiy haqida ko‘plab ilmiy va adabiy asarlar  yozildi. Oybekning “Navoiy” 

romani, L.Batning “Hayot bo‘stoni” qissasi,  Uyg‘un va Izzat Sultonning “Alisher 

Navoiy” dramasi  shular  jumlasidandir.  Ko‘pgina tumanlar, qishloq va ko‘chalar, 

teatrlar    o‘quv  yurtlari,  shahar  va  mahallalar  Navoiy  nomi  bilan 

atalgan.Toshkentda  Navoiy  nomli  Milliy  bog’  yaratilgan  va  u  yerda  Navoiyga 

haykal  o‘rnatilgan.    Ulug‘  shoir,  olim  va  mataffakkir  Navoiy    1501-  yilning  3- 

yanvarida Iroq shahrida vafot qilgan. (215ta so’z)