Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Hayvonlarni haydash qoidalari - tuproq va tosh yo‘llar bilan hayvonlarni bir joydan ikkinchi joyga haydash keng tarqalgan va ancha foydali usul hisoblanadi. Ularni haydash ko‘pincha go‘sht kombinatlari, uzoq yaylovlar va yaqin yaylovlarga to‘g‘ri keladi.

Hayvonlarni haydashda bosh soni va semizligini saqlab qolish uchun puxta tayyorgarlik ko‘rish katta ahamiyatga ega. Hayvonlarni haydashdan oldin ularni sinchiklab veterinariya ko‘rigidan o‘tkaziladi. Bunda nochor, oriq va kasal hayvonlar ajratiladi. Sog‘lom, yoshi teng va bir xil semizlik va jinsdagi hayvonlardan guruhlar tashkil etiladi. Qoramollar podasi 200 boshgacha, buzoqlar 250 boshgacha, qo‘y-echkilar 600 - 800 boshgacha tashkil qilinadi.

Haydash marshruti va o‘tiladigan yo‘llar Davlat veterinariya iazorati bilan kelishilgan holda va tavsiyasi bilan belgilanadi.

Podalar asosan ertalab haydalib, qorong‘i tushishi bilan to‘xtatiladi. Podalarni haydash tezligi kuniga koramollar uchun 15-18 km, qo‘ylarga 10-15 km, cho‘chqalarga - 8 km qilib belgilanadi. Agar haydash vaqtida oziqa va suv kam bo‘lsa 6-10 soatga haydashni uzaytirish mumkin, kunning o‘rtalarida soat 12-16⁰⁰ da hayvonlar dam oldiriladi. Agar yo‘llar uzoq bo‘lsa 6-8 kundan so‘ng yaxshi yaylovlarda hayvonlarga 2 kun dam beriladi. Hayvonlar issik vaqtlari kuniga 3 marta, bahor va kuzda 2 marta sug‘oriladi. Haydash davrida hayvonlarni boshqa xo‘jalik mollari bilan qo‘shilishiga umuman yo‘l qo‘ymaslik kerak.

Hayvonlarni iloji boricha tosh yo‘llardan haydamagan ma’qul. Qattiq bo‘ron bo‘lganda, jala yoqqanda va qattiq sovuq bo‘lganda ham hayvonlar haydalmaydi. Haydash davrida hayvonlarda oyoq-tuyoq kasalliklari, organizmni qizishi va kun urishi, damlash hollari yuz beradi. Butun haydash davrida hayvonlarni cho‘ponlar kuzatib borishlari kerak. Bir vaqtda bir necha poda hayvonlar orqama-ketin haydalsa, veterinariya mutaxassislari xizmat ko‘rsatadi.