|
Bosnia harflar
|
Yozma harflar
|
Harflarning nomi
|
O'zbekcha muqobili
|
Aa
|
Aa
|
a_(*A)
|
a
|
Bb
|
Bb
|
be (be)
|
b
|
Cc
|
Cc
|
ce (ce)
|
ts, s yoki k
|
Dd
|
Dd
|
de (de)
|
d
|
Ее
|
Ее
|
e(e)
|
e
|
Ff
|
Ff
|
ef(ej)
|
f
|
Gg
|
Gg
|
ge (ge)
|
g
|
Hh
|
Hh
|
ha (x*A)
|
h
|
Ii
|
Ii
|
I( i)
|
i
|
Jj
|
Jj
|
jota (yot*A)
|
у
|
Kk
|
Kk
|
ка (ка)
|
k
|
Li
|
Ll
|
el (el)
|
l
|
Mm
|
Mm
|
em (em)
|
m
|
Nn
|
Nn
|
en (en)
|
n
|
Oo
|
Oo
|
o_(o)
|
o
|
Pp
|
Pp
|
pe_ (pe)
|
p
|
Qq
|
Qq
|
qu (qu)
|
q
|
Rr
|
Rr
|
er (er)
|
r
|
Ss
|
Ss
|
es_ (es)
|
s yoki z
|
Tt
|
Tt
|
te (te)
|
t
|
Uh
|
Uu
|
u_(u)
|
и
|
Vv
|
Vv
|
ve (ve)
|
v
|
Xx
|
X x
|
ix (iks)
|
iks
|
Yy
|
Yy
|
ypsilon ( ipsilon)
|
i
|
Zz
|
Zz
|
zeta (-zet*A)
|
z yoki ts
|
Unlilarning о ‘qilishi
a - a – aorta -[aorta] - aorta
e - e — vertebra -[vertebra] -- umurtqa
o - o — foramen-[foramen]- -te sh ik
i - i – vita-[vita] -- hayot
u - u — rotundus [rotundus] - yumaloq
у — i — miologia - [miologiya] -- muskullar haqidagi fan
Undosh harflar
С harfi a, o, u unlilar oldida, barcha undosh harflari oldida, so‘z oxirida “к” kabi o'qiladi, masalan:
caput - [kaput] - bosh
costa - [kosta] – qovurg’a
cutis - [kutis] - teri
cranium - [kranium] -k a lla
lac - [lyak] - sut
С harifi e, i, у unlilari oldida va ae, oe diftonglar oldida tursa ≪ts≫
kabi o‘qiladi. Masalan:
cito - [tsito] - tez
cella- [tsellya] - hujayra
cyclus- [tsiklyus] - sikl
caecus - [tsekus] - ko’r
coeruleus - [tseruleus] - zangori, ko’k
H harfi (o‘zbekcha “g” kabi o’qiladi:
herba - [gerba] – ko’kat, o’t
homo - [gomo] - inson
К harfi lotin tiliga chet tilidan kirgan so'zlarda ishlatiladi. Masalan:
kalium - [kalium] - kaliy
L harfi juda yumshoq talaffuz etiladi:
lac - [lyak] - sut
S s semen - [semen] - urug‘
z unli + S + unli resina - rezina
m, n + S + unli mensis - menzis
V harfi “ks” tovushini beradi: radix - [radiks]
maxilla-fmaksillya]
Z z (yunon so'zlard*A) zona-[zona]
S (lotin so‘zlard*A) zincum - [sinkum]
HARF BIRIKMALARI
qu -≪kv≫ 0 ‘qiladi: aq u a-[akva ]
ngu - unlilar oldida ≪ngv≫ o'qiladi. undoshlar oldida ≪ngu≫ o'qiladi:
ti — unlilar oldida ≪si≫ o'qiladi:
x, s harflaridan keyin ≪ti≫ o‘qiladi:
lingua - [lingva]
angulus — [angulyus]
solutio — [solyutsio]
mixtio — [mikstio]
2-mavzu:Diftonglar va digraflar.
Darsning maqsadi:Kafedrada lotin tili va farmasevtika terminologiyasi fanidan Diftonglar va digraflar mavzusini o’qitish, topshiriqlarni bajarish bo’yicha qoidalar va kerakli adabiyotlar bilan yaqindan tanishtirish.
Darsning o’tkazish usuli– kafedrada mavjud bo’lgan adabiyotlar, amaliy mashg’ulotlar uchun tayyorlangan ishlanmalar, tanishtirilib ko’rsatiladi.
Amaliy mashg’ulotni o’tkazishda avvalo kafedrada mavjud bo’lgan lotin tili va farmasevtika terminologiyasi fanidan asosiy va qo’shimcha adabiyotlar bilan tanishtirishdan boshlanadi.
Amaliy dars uchun kerakli jixozlar: Tarqatma materiallari va plakatlar.
Mavjud bo’lgan adabiyotlar ko’rsatib o’tiladi.
1.X.T.Umarov. Lotin tili va tibbiy farmatsevtik terminologiya asoslari.”Tamaddun’’ Toshkent 2015.
2.L.X.Bazarova, N. S .Suyunov .Lotin tili.Toshkent.’’Extremum press’’ 2011.
3.Barbara A.Gylys, Regina M.Masters “Medical Terminology Simplified fourth edition. A programmed learning approach by body system ” USA 2010
4.Author: Maіgorzata Budzowska ”Medical Latin Course” Medical University of LODZ 2007
5.М.Н.Чернявский “Латинский язык и основы медицинской терминологии” Москва 2007
6.
8. Edwina Kidd, Ole Fejerskov. Essentiais of dental caries Fourth edition. Oxford University press. 2016.
9.M.N.Israilova “Lotin tili va klinik farmasevtika terminlari” o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2016. ”Fan va texnologiyalar” nashriyoti
10.M.N. Israilova, M.I. Abidova Lotin tili uchun umumiy lug‘at. Toshkent 2016. ”Fan va texnologiyalar” nashriyoti
Diftonglar
Diftong - ikkita turli unli harflarning bitta tovush sifatida talaffuz etilishi.
Lotin tilida 6 diftong bor:
a u - au - auris - [auris] - quloq
eu - eu - pneumonia - [pneumoniya] - pnevmoniya
ere - e - gangraena - [gangrena] - gangrena
oe - e - oedema - [edema] - shish
Agar ≪е≫ harfi ustida ikki nuqta qo‘yi)gan bo‘lsa, u holda harflar o‘zining alohida tovushni ifoda etadi:
ae - ae - aer - [aer] - havo
оё -о е -а 1 о е -[a lo e] -aloe
Undosh harflar
С harfi a, o, u unlilar oldida, barcha undosh harflari oldida, so‘z
oxirida “к” kabi o'qiladi, masalan:
caput- [kaput] - bosh
costa- [kosta] - qovurg‘a
cutis- [kutis] - teri
cranium- [kranium] -kalla
lac - [lyak] - sut
С harifi e, i, у unlilari oldida va ae, oe diftonglar oldida tursa ≪ts≫
kabi o‘qiladi. Masalan:
cito- [tsito] - tez
cella- [tsellya] - hujayra
cyclus- [tsiklyus] - sikl
caecus- [tsekus] - k.o‘r
coeruleus- [tseruleus] - zangori, ko‘k
H harfi o‘zbekcha “g” kabi o‘qiladi:
herba - [gerba] - ko‘kat, o‘t
homo - [gomo] - inson
К harfi lotin tiliga chet tilidan kirgan so'zlarda ishlatiladi. Masalan:
kalium - [kalium] - kaliy
L harfi juda yumshoq talaffuz etiladi:
lac - [lyak] - sut
S s semen - [semen] - urug‘
z unli + S + unli resina - rezina
m, n + S + unli mensis - menzis
X harfi “ks” tovushini beradi: radix - [radiks]
maxilla-[maksillya]
Z z (yunon so'zlard*A) zona-[zona]
S (lotin so‘zlard*A) zincum - [sinkum]
Digraflar
Digraf - bitta tovush beradigan ikkita undosh birikmasidir:
ch - X china - [xina]
sen -sx schema - [sxema]
ph - f phosphorus - [fosforus]
rh - r rheum - [reum]
th - t thorax - [toraks]
Harf birikmalari
qu - kv aqua - [akva]
ngu - unlilar oldida “ngv” lingua - [lingva]
undoshlar oidida “ngu” angulus - [angulyus]
ti - unlilar oldida “tsi” solutio-fsolyutsio]
x,s harflaridan keyin “ti” mixtio - [mikstio]
Quyidagi so‘zlarni lotincha yozing:
1. nervus, subkutaneus, akustikus, organon, apeks, skeleton, kapitulyum, maksillya, kauda, dentes, kvantus, tenzor, sellya, sangvis, sellyulya, artikulyatsio, rino, ensefalon, mukozus, komissura, kvadritseps, fibroza, pleksus, vas, vaza, oskokse, diafragmatikus.
Quyidagi anatomik atamalarni o‘qing:
2. Cranium, maxilla, mandibula, dens, vertebra, columna, ulna, clavicula, scapula, thorax, costa, sternum, humerus, radius, femur, carpus, metacarpus, phalanx, patella, fibula, tibia, metatarsus, tarsus.
Do'stlaringiz bilan baham: |
