Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya, toksikologiya va veterinariya sanitariya ekspertizasi va gigiyena kafedrasi

Dozasi: Muskul va teri orasiga. Qoramol-0,1 mg/kg, it-1-3 mg/kg.
Tajribani bajarish: Itda klinik tekshiruv olib boriladi: tana harorati o’lchanadi, (pulsi) yurak urushi va nafas olishi 1minutda necha martaligi aniqlanadi. Hayvonni erkin holatda turish holati aniqlanadi, harakatchanligi va tashqi ta’sirlarga qanday javob berishi sinab ko’riladi.
Mushak orasiga 2,5% li aminazin eritmasidan 1kg hayvon vazniga 10 mg dan yuboriladi va hayvonda bo’ladigan o’zgarishlar o’rganiladi. Yurak urushi va nafas olishi tashqi tomondan bo’ladigan ta’surotlarga sezuvchanligi har 10-15 minut mobaynida tekshirib boriladi.
Olingan barcha xulosalar yoki o’zgarishlar protokol shaklida daftarga qayd qilib boriladi. Aminazin yuborilganda bir necha daqiqadan keyin quyonning harakatchanligi susayib boriladi. Quyon yotishga harakat qiladi, uxlay boshlaydi. Ko’ndalang targ’il mushaklari xolsizlanadi, tashqi ta’sirlarga va tana harorati pasaya boshlaydi, aminazin uzoq muddatdagi ta’siri sezila boshlaydi.
Xulosa: Aminazin mushaklar orasiga yuborilgandan keyin holsizlantiruvchi ta’sir ko’rsatar ekan.
Uyqu chaqirish mushaklarni harakatchanligini susaytirish tana haroratini pasaytirish va organizmni og’riq sezuvchanligini susaytirish bilan o’tar ekan.
RETSEPTLAR YOZISH:
Rp.:Solutionis Aminasini 25%- 0,3
D.S. Mushak orasiga.


13-Mavzu. It yoki quyonda gipertermiya chiqarib, antipirin, aspirin (yoki boshqa)ning tana xaroratini tushiruvchi ta’sirini amalda ko’rsatish.


Tajriba maqsadi: Antipirinning xaroratni tushuruvchi ta’sirini aniqlashdan iborat.
Kerakli jixozlar:Quyon, antipirin 10%li 10ml eritmasi, 5ml grammli shprits ignasi bilan, xarorat o‘lchagich, vazelin, paxta, pepsin (pepton) – 1gr, piregenal – 100mg, qaynoq sut – 5ml.
Antipirin –Antipyrinum, fenazon-Phenazone. Pirazolon unumlari ichida 1884 yildan buyon qo‘llanib kelinayotgan va hozirgacha o‘z ta’sir xususiyati va mohiyatini yo‘qotmagan preparatlardan biridir. Hidsiz, uncha achchiq bo‘lmagan ta’mga ega, oq tusli kukun. Suvda 1:1 nisbatda, spirtda esa yengil eriydi.
Uni ichga qo‘llaganda haroratni tushiruvchi ta’siri 3 saotdan 12 soatgacha davom etadi. Boshqa pirazolon unumlaridan farqi, u mahalliy bakteriostatik ta’sir ko‘rsatib, so‘ngra terini yengil qitiqlab, asta-sekin anestiziya holatiga olib keladi.
Ba’zi hollarda uning 3-10% li eritmalari, siydik pufagi va qinni yuvish, og‘iz va burun bushlig‘ini chayqash, kukun va 10-50% li eritma shakllarida, esa og‘riqli yara va jarohatlarni davolashda, shuningdek 10-20 % li eritmalarini qon to‘xtatuvchi vosita sifatida (eritma tamponga shimitilib, qon oqayotgan joyga qo‘yiladi) ham amaliyotda qo‘llaniladi.
Jo‘jalarda o‘tkazilgan tajribalarda aniqlanishicha, antipirin organizmda metabolizmga (parchalanishi) uchraganda, antibiotik tiamulin ta’sirini holsizlanishiga olib kelar ekan.
Antipirin 0,05; 0,075; 0,1; 0,15; va 0,25 g miqdorlarida kukun va tabletka shakllarida ishlab chiqariladi.