Samarqand qishloq xo’jalik instituti

5. TABIATNI MUHOFAZA QILISh.
Respublikamizda kishloq xo’jalik xodimlari yer, suv, o’simlik va boshqa tabiiy resurslarni muhofaza qilish malakalari bilan shug’ullanadigan mutaxassislar qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishning jarayonidan o’z faoliyatda tabiatni muhofaza qilishning asosiy qoidalariniga kiradi.
Qishloq xujaligida yerdan rasional foydalanish va ularni muhofaza qilish, almashlab yekishga to’g’ri rioya qilish, agrotexnika, gidrotexnika, o’rmon melorativ kompelksi tadbirlarini amalga oshirish yo’li bilan tuproq unumdorligini saqlash shular jumlasidandir.
Ishlab chikarishda usimlik va hayvonlarni zarakunandalar va kasalliklardan himoya qilishda ximiyaviy ximoya vositalaridan foydalanish qoidalariga qat’iy amal qilish qishloq xo’jaligi mahsulotlarida, tuproqda, suv manbalarida zaharli ximyoviy moddalarning to’planishga yo’l qo’ymaslik kerak.
Tabiiy muhitning ifloslanishi, uy hayvonlarining zaharlanish, foydali fauna, floraning halok bo’lishiga yo’l qo’ymasligi uchun zaharli ximiyaviy moddalarning tashish va saqlanish shuningdek, ulardan foydalanish metodikasiga qat’iy amal qilish. Pestisitlarni ishlatish qoidalarga alohida qat’iy amal qilish suvni muhofaza qiladigan zonalarda, baliq xo’jaligi suv havzalarida va ov qilinadigan joylarda amalga oshiriladi.
Atrofimizdagi tabiiy muhitni chorvachilik komplekslaridan chiqqan oqar suvlar va gung bilan ifloslanishiga yo’l qo’ymaslik kerak. Tuproq va suv manbalarining yuqumli kasalliklarni qo’zg’atuvchilari, neft mahsulotlari va boshqa chiqindilar bilan ifloslanishiga yo’l qo’ymaslik kerak. Daryolar va boshqa suv havzalarida molxonalar qurishni taqiqlash, qishloq xo’jaligi texnikasini daryo va ko’llarda qurishni ta’kiklangan.
Qishloq xo’jaligi soxasida taxsil olayotgan talabalar uchun tabiatni muhofaza qilishning tarbiyaviy ahamiyati katta, bu sohadagi bilimlarni axoli orasida keng propaganda va joriy qilish, bu bilimlar qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishini rivojlantirish imkoniyatini yaratadi.
X U L O S A L A R

1. 
   Biotexnologiyani zamonaviy texnologiyalaridan tugri foydalanish kishlok xujalik ekinlarini yangi navlarini yaratish, xosildorligini oshirish va maxsulot sifatini yaxshilashni samarali usullaridan biridir.
   
2. 
   Gen injeneryasini obyekti sifatida kartoshka kulay imkonyatlarga ega. Bu kulayliklar ekinni vegetativ kupaytirilishi bilan, ya’ni gen injeneriyasi usullari bilan kulay tomonga uzlashtirilgan genetik strukturalarni meyozni keyingi tuganak repraduksiyalarida yuz bermasligi bilan boglik.
   
3. 
   Uzbekistonda kartoshkani virus kasalliklarini keng tarkalganligini, issik va kuruk tuprok- iklim sharoiti kartoshka urugchiligiga boshkacha yondoshishni talab etadi. Ya’ni sifatli uruglik yetishtirish, urugchilik sxemasini jadallashtirish, soglom dastlabki materialdan foydalanish va bunday usimliklarni yukori potensial imkoniyatlaridan samarali foydalanishni talab etadi.
   
4. 
   Kartoshkani uchki meristemasidan termoterapiya va ximoterapiya usullari bilan birgalikda ustirish virus, mikoplazma bakterial va zamburug kasalliklaridan soglom usimliklar olish imkonini beradi.
   
5.