|
5. Qishloq xo'jaligida mehnat muhofazasini ta'minlash……………..……
Xulosa va takliflar…………………………………………………………
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati………………………………..…….
3
KIRISH
Hozirgi kunda O'zbekiston Respublikasi bozor iqtisodiyotiga o'tayotgan
sharoitda mamlakatimizda agrar sohaga ko'p e'tibor berilmoqda. Aholi soni
tobora o'sib borayotgan bugungi kunda iste'mol tovarlari, jumladan, oziq-ovqat
mahsulotlari yetishtirishni ko'paytirish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Bu
dunyoning barcha mamlakatlarida aholining oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlash
masalasini ustuvor vazifa qilib qo'ymoqda. Qolaversa, keyingi yillarda yer yuzida
ro'y berayotgan global iqlim o'zgarishlari tufayli yog'ingarchilik, qurg'oqchilik va
boshqa tabiiy ofatlar sodir bo'lishi kuchayib, qishloq xo'jalik ekinlari hosildorligiga
putur yetkazmoqda.
BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi masalalari bo'yicha tashkiloti
(FAO)ning ma'lumotlariga ko'ra, bugungi kunda dunyodagi 86 ta davlat o'z
aholisini oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta'minlay olmaydi. Ya'ni, dunyoning 1 mlrd
nafarga yaqin aholisi ochlikda kun kechirmoqda. Mamlakatimiz iqtisodiyoti,
xususan, qishloq xo'jaligining barcha jabhalarida qo'lga kiritilayotgan bugungi
zalvorli yutuqlar, Prezidentimiz Islom Karimovning rahnamoligida mustaqillikning
dastlabki yillaridanoq bosqichma-bosqich amalga oshirib kelinayotgan keng
ko'lamli islohotlar mahsulidir. Yurtboshimiz tashabbusi bilan 1989 yilda, ya'ni
sobiq ittifoq davridayoq, qishloq aholisini ijtimoiy himoya qilish, ularning
daromadlarini oshirish va oziq-ovqat mahsulotlari yetishtirishni ko'paytirish
maqsadida ko'plab oilalarga tomorqa berilganligini
ta'kidlab o'tish joiz. Buning
natijasida respublikamizda 1,5 million oila tomorqalarini kengaytirish, 500
mingdan ortiq oila esa yangi tomorqa yeri olish imkoniyatiga ega bo'lgan. Demak,
jami 2 milliondan ortiq oila, ya'ni o'rtacha 10 milliondan ziyod qishloq aholisining
ijtimoiy-iqtisodiy muammosi ijobiy hal etilgan.
Respublikamiz mustaqillikka
erishganidan so'ng qishloq xo'jaligining barcha tarmoqlarini jadal rivojlantirishga,
xususan oziq-ovqat mahsulotlaridan asalni ko'proq yetishtirish bilan birga,
ularning sifatini yaxshilash va tannarxini arzonlashtirishga katta e'tibor
berilmoqda. Bu borada mustahkam xom-ashyo bazasini yaratish, ona asalarilarni
4
ko'paytirish, naslchilik ishlarini yaxshilash, asalchilik tarmoqlarini jadallashtirish,
ixtisoslashtirish, shuningdek zamonaviy asal yetishtiruvchi fermalarini bunyod
etish, asal yetishtirish ishlarini qisqa muddatlarda samarali olib borish, barcha
asalari fermalarida mahsulot ishlab chiqarish yo’nalishiga ko'ra olingan
mahsulotlarni qayta ishlash va ilg'or mamlakatlar tajribalarini qullagan holda
qadoqlash, saqlash va iste'molchilarga jo'natish ishlarini to'g'ri amalga oshirish
muhim ahamiyat kasb etadi
Mamlakatimizda oziq-ovqat mahsulotlarini yanada ko'paytirish maqsadida
baliqchilik, parrandachilik, chorvachilik va asalarichilikni yanada rivojlantirishga
alohida e'tibor qaratilmoqda.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 23 martdagi «Shaxsiy
yordamchi, dehqon va fermer xo'jaliklarida chorva mollarini ko'paytirishni
rag'batlantirish chora-tadbirlari to'g'risida»gi hamda 2008 yil 21 aprelda qabul
qilingan «Shaxsiy yordamchi, dehqon va fermer xo'jaliklarida chorva mollar
ko'paytirishni rag'batlantirishni kuchaytirish hamda chorvachilik mahsulotlari
ishlab chiqarishni kengaytirish borasidagi qo'shimcha chora-tadbirlari to'g'risida»gi
qarorlari bu yo'lda muhim dasturilamal bo'lib xizmat qilmoqda.
Mamlakatimiz qishloq xo'jaligining barcha yo'nalishlari qatori asalarichilik
ham jadal rivojlanib kelmoqda. Asalarichilik taraqqiyoti tufayli bozorlarimiz
to'kin, bu boradagi aholi ehtiyojlari qondirilayapti. Bir so'z bilan aytganda,
asalarichilik el farovonligini oshirishning muhim manbalaridan biriga aylandi.
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2009 yil 26
fevralda “2009-2011 yillarda asalarichilik sohasini rivojlantirish bo'yicha amalga
oshiriladigan chora-tadbirlar” dasturi qabul qilinganligi bu sohada qisqa muddat
ichida erishilgan yutuqlar omili bo'ldi. Dastur asosida tarmoqning moddiy-texnik
bazasi mustahkamlandi, asalarichilikka ixtisoslashtirilgan xo'jaliklar soni
ko'paytirildi, respublikamiz iste'mol bozori sifatli asal va asal mahsulotlari bilan
uzluksiz ta'minlandi. Yurtimizda asal va asal mahsulotlari yetishtirish uchun yetarli
sharoit va imkoniyat yaratilgan.
5
Mamlakatimizning iqlim sharoiti chorvachilikning yana bir muhim sohasi —
asalarichilikni rivojlantirish uchun juda qulay. Erta bahordan to kech kuzga qadar
asalari oilalaridan mo'l va sifatli asal olish mumkin. Shu bois, keyingi yillarda
asalarichilikni rivojlantirishga katta e'tibor berilyapti. Shaxsiy yordamchi va
dehqon xo'jaliklarini tashkil etish borasida joylardagi ishchi guruhlari va mahalliy
hokimiyatlar bilan birgalikda asalarichilik sohasiga qiziqadigan, talabgor
shaxslarni aniqlash, ularning ariza va talablarini o'rganib tegishli hujjatlarni
rasmiylashtirish
hamda
ro'yxatdan
o'tkazish
ishlari
olib
borilmoqda.
Asalarichilikka ixtisoslashgan fermer xo'jaliklarini tashkil etish bo'yicha joylarda
tuman va viloyatlar hokimliklari tomonidan tegishli chora-tadbirlar belgilanib,
ularga asalari oilalari va jihozlarni
sotib olish uchun kredit mablag'lari ajratish
ishlari amalga oshirilmoqda. Chorvachilikni rivojlantirish dasturida belgilangan
loyihalarni amalga oshirish orqali xalqimiz dasturxoniga arzon va sifatli
mahsulotlarni yetkazib berish kabi muhim vazifani bajarishga erishiladi.
Bitiruv malakaviy ishining maqsadi Samarqand viloyati Samarqand tumanida,
mamlakat iqtisodiyotini modernizasiyalash sharoitida va oziq ovqat xavfsizligini
ta'minlash maqsadida asalarichilik ishlab chiqarishini tashkil etish va uning
samaradorligini oshirish bo’yicha ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar berishdir.
Biz bitiruv malakaviy ishini bajarishda quyidagi vazifalarni belgilab oldik:
Samarqand tumani qishloq xo’jaligi korxonalarida resurslar salohiyati
va ulardan foydalanish imkoniyatlarini o'rganish;
Asalarichilikning hozirgi holatini tahlil qilib, uni samaradorligini oshirish
yo’llariini o'rganish;
Asalarichilik mahsulotlari miqdori va sifatini oshirish imkoniyatlari
bo'yicha amaliy takliflar ishlab chiqishdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
