Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Evakuasiya
82

---

Aholini  bir   qismi   piyoda   holda   olib   chiqilishi   mumkin.   Bunda 
yo’llar   bo’yicha   kollonalar   tashkil   qilinadi   va   marshrut   sxemasi   ishlab 
chiqiladi.
Aholini tarqoqlashtirish va evakuasiya qilish to’planish evakuasiya 
punktlari orqali amalga oshiriladi. Bu maqsadda odatda makatab, klub va 
boshqa jamoat binolari ishlatiladi. Bu punktlar aholini to’plash, qayd etish 
va jo’natishga  (stansiya, pristan yoki piyoda harakatlanish  boshlang’ich 
punktlari)   mo’ljallangan.     Bu   punktlar   qoshida   punktdagi   odamlarni 
yashirinishi uchun ubejishe va yashirinish joylari tayyorlaniladi.
Tarqoqlashtirish  va   evakuasiya   o’tkazishda   to’planish   evakuasiya 
punktlarida, stansiyalarda medisina xizmati tashkil qilinadi.
Tarqoqlashtirilgan  va   evakuasiya   qilingan   shahar   aholisini   qabul 
qilishni   va   joylashtirishni   tashkil   qilishni   maqsadida   qabul   evakuasiya 
komissiyasi va punktlari qishloq joylarida   tuziladi. Bu qabul  punktlari 
kelib tushayotgan aholini kutib olish, 1-chi tibbiy yordam ko’rsatish va 
tashkiliy holda joylarga jo’natish bilan shug’ullanadi.
Hozirgi  paytda   sodir   bo’lishi   ehtimoli   yuqori   bo’lgan   portlashlar 
xavfi katta. Portlash ehtimoli yuqori bo’lgan xavflarga quyidagi belgilar 
xos:   qarovsiz   qoldirilgan   avtomashina,   sumka,   quti,   topilgan   predmet 
ichidagi soat chiqillashi va boshqalar. Bunday hollarda gumonli predmetga 
tegishli uni ochish, tashish mumkin emas. Predmetni topilish vaqti qayd 
qilinib,   undan   imkon   qadar   uzoqroq   masofada   turish   (jadval-2.6)   va 
operativ guruhni kutish lozim.
83

---

Jadval-2.6
Portlovchi qurilmalar topilganda tavsiya etiladigan evakuasiya va 
qurshab olish zonalari
Portlovchi qurilmalar nomi
Xavfsiz radius
Granata RGP-5
50 metrdan kam emas
Granata F-1
200 metrdan kam emas
Trotil shashkasi (200 g)
45 metr
Trotil shashkasi (400 g)
55 metr
Pivo bankasi 0,33 litrli
60 metr
Mina MON-50
85 metr
Jamadon (keys)
230 metr
Yo’l jamodoni
350 metr
“Jiguli” avtomashinasi
460 metr
“Volga” avtomashinasi
550 metr
Mikroavtobus
920 metr
Yuk avtomashinasi (furgon)
1240 metr