Samarqand iqtisodiyot va servis instituti turizm: nazariya

4.  BTT  mavjud  barcha  xizmatlaming  necha  turini  e’tirof
 
etadi?
a)  160 turini;
b)  12 turini;
d)  120 turini;
162

---

е) 200 turini.
5. 
Silver  service  xizmat  turi  bo‘yicha  bitta  ofitsiantga
 
nechta mehmon to‘g‘ri keladi?
a)  10 ta mehmon;
b) 8 ta mehmon;
d) 5 ta mehmon;
e) 3 ta mehmon.
163

---

10-mavzu. TURIZM SOHASIDA TRANSPORT
XIZMATLARI
Reja:
10.1. Turizm sohasida transport xizmatlari.
10.2. Turizm sohasida transport vositalari.
10.1. Turizm sohasida transport xizmatlari
Mustaqillik yillarida zamonaviy yo‘1-transport infratuzilmasini 
shakllantirish,  dunyo  bozorlariga  yangi  yo‘llami  ochish,  chet 
mamlakatlar  bilan  bog‘laydigan  iIg‘or  transport-kommunikatsiya 
tannoqlarini yaratish bo‘yicha ulkan ishlar qilindi.
Turizm industriyasi  ishlab chiqadigan turistik mahsulot, xizmat- 
lar va tovarlarning tarkibi ancha katta va rang-barang majmuani  o‘z 
ichiga  qamrab  oladi.  Bu  mahsulotdan  kishilar  sayohat  qilishda, 
shuningdek, turizm doirasida dam olish, hordiq chiqarish, davoianish, 
o‘z bilim va kasbiy darajasini oshirishda foydalanadi.  Bunda turistik 
mahsulotning  asosiy  tarkibiy  qismiga  kiruvchi  transport  xizmatlari 
jami  xizmatlaming 27  %  ini tashkil  qiladi.  Yoiovchilami,  shu jum­
ladan, turistlarni  tashish  har xil  transport turlarida, chunonchi:  havo, 
yer usti,  suv transportida amalga oshiriladi.  Turistik tashuvlar uchun 
transport  turlarining  ommaviyligi  yoki  talab  etilish  darajasi  mam- 
lakatning jo ‘g‘rofiy o‘mi  va  iqlim  sharoitlariga,  iqtisodiy rivojlanish 
darajasiga,  milliy  an’analariga,  odamlaming  ijtimoiy  holati  va 
turmush darajasiga hamda boshqa omillarga bogiiq bo‘ladi.
“0 ‘zbekiston  havo  yoilari»  -   xalq  xo‘jaligi  va  aholini 
aviatsiya xizmati  (yuk,  yoiovchi  tashuvlari,  maxsus  aviatashishlar) 
bilan  ta’minlovchi  0 ‘zbekiston  Respublikasi  Milliy  aviakompa- 
niyasidir.  Aviakompaniya  1992-yil  28-yanvarda  0 ‘zbekiston  Res­
publikasi  Prezidenti  farmoniga  binoan  tashkil  etilgan.  Ana  shu 
vaqtdan boshlab  samolyot parkini  zamonaviylashtirish,  yangi  aero- 
portlar  qurish,  havodagi  harakatni  boshqarish  tizimini  tubdan  o‘z- 
gartirish,  aerodromlami  yangi  zamonaviy  texnika bilan ta’minlash, 
yuqori malakali mutaxassislami tayyorlovchi baza hamda boshqaruv 
tizimini  takomillashtirishga  yo‘naltirilgan  “Respublika  Fuqaro 
aviatsiyasini rivojiantirish” davlat dasturi amalga kirdi.  0 ‘tkazilgan
164

---

islohotlar  0 ‘zbekiston  aviatsiya  transportining  xalqaro,  iqtisodiy, 
diplomatik  va  madaniy  aloqalarini  rivojlantirishda  yetakchi 
sohalardan biriga aylanishiga omil yaratdi.
« 0 ‘zbekiston  havo  yoilari»  Milliy  aviakomapniyasi  xalqaro 
aviatashuvlar bozorida o‘zining munosib o‘miga ega. U o‘z faoliyati 
davomida bir necha marotaba nufuzli mukofotlar:  faol ishlari uchun 
«Yevromarket  -  2000»  sovrini,  Xalqaro  aviatsiya  xavfsizligi  jam- 
g‘armasi diplomi, Xalqaro aeroportiar birlashmasi mukofotlariga sa- 
zovor  bo‘Idi.  Aviakompaniya  Amerika,  Yevropa,  Yaqin  va  0 ‘rta 
Sharq davlatlari, Janubi-sharqiy va Markaziy Osiyo hamda MDHning 
40 ortiq shaharlariga muntazam qatnovlami amalga oshiradi.
Hozirgi  kunda milliy  aviakompaniyamiz tasarrufida  11  ta xal­
qaro  aeroport  mavjud  bo‘lib,  ular  quyidagilardan  iborat:  Islom  Ka- 
rimov  nomidagi  “Toshkent”  xalqaro  aeroporti,  “Samarqand”  xal­
qaro  aeroporti,  “Buxoro”  xalqaro  aeroporti,  “Urganch”  xalqaro 
aeroporti,  “Navoiy”  xalqaro  aeroporti,  “Namangan”  xalqaro  aero­
porti,  “Nukus”  xalqaro  aeroporti,  “Termiz”  xalqarp  aeroporti,  “An- 
dijon”  xalqaro  aeroporti,  “Farg‘ona”  xalqaro  aeroporti  va  “Qarshi” 
xalqaro aeroporti.
" 0 ‘zbekiston  havo  yo‘Hari"  Milliy  aviakompaniyasi  avia- 
yo‘Iovchilarga  2018-yilning  1-yanvaridan  barcha  xalqaro  aeropqrt- 
larda  0 ‘zbekiston  Respublikasi  bojxona  chegarasidan  o'tish  joy­
larida  ikkita yo‘lak tizimini  ("yashil  va  "qizil")  ishga tushirganljgi 
ham mamlakatimizga xorijiy turistlaming oqimini oshirishda muhim 
ahamiyat  kasb  etadi.  Bunda,  bojxona  chegarasi  orqali  o‘tadigan 
aviayoiovchilar  notijorat  maqsadlar  uchun  tovarlami  deklaratsiya 
qilish  shakli  sifatida  "yashil"  yo‘lakni,  bojxona  amaliyotlarini  o‘t- 
kazish uchun esa "qizil" yo‘lakni tanlashlari mumkin.
0 ‘zbekiston Respublikasi  Prezidentining  2018-yil  3-fevral,  PF- 
5326-sonIi  " 0 ‘zbekiston  Respublikasi  turizm  salohiyatini  rivojlan­
tirish uchun qulay sharoitlar yaratish bo‘yicha qo‘shimcha tashkiliy 
chora-tadbirlar toig‘risida"gi  Farmoni  asosida  xorijiy  foqarolaming 
0 ‘zbekiston  Respublikasiga  tashrifi  uchun  qulay  shart-sharoitiar 
yaratish va  viza tartib-taomillarini  soddalashtirish maqsadida 2018- 
yil  10-fevraldan  boshlab  Isroil  davlati,  Indoneziya  Respublikasi, 
Koreya  Respublikasi,  Malayziya,  Singapur  Respublikasi,  Turkiya 
Respublikasi  va  Yaponiya  fuqarolari,  shuningdek,  0 ‘zbekiston
165

---

Respublikasiga  muntazam  aviaqatnovlami  amalga  oshiruvchi  xo­
rijiy  aviakompaniyalar  havo  kemalari  ekipajining  a’zolari  uchun 
0 ‘zbekiston  Respublikasi  hududiga  kirgan  kundan  e’tiboran  30 
kunlik  muddatga  vizasiz  tartib  belgilandi.  Shu  bilan  birgalikda, 
2018-yil  10-fevraldan  boshlab  fuqarolari  uchun  turizm  vizalarini 
rasmiylashtirishning soddalashtirilgan  tartibi joriy qilinadigan  39 ta 
mamlakatlar ro‘yxati tuzildi.
Amalga  oshirilgan  chora-tadbirlar  yoiovchilar  oqimi  logisti- 
kasini  anchagina  yaxshilashga  imkon  beradi.  Bojxona  rasmiylash- 
tiruvini umume’tirof etilgan standartlarga muvofiq holga keltirish va 
bojxona  rasmiyatchiliklarini  soddalashtirish  turizmni  rivojiantirish 
uchun  qulay  sharoit  yaratish  va  nazorat  usuliari  samaradorligini 
oshirishga qaratilgan.
Islom  Karimov nomidagi «TOSHKENT» xalqaro aeropor- 
j
 
ti.  Yaqin  chet  el  mamlakatlari  aeroportlariga  qaraganda,  0 ‘zbe- 
| 
kiston  poytaxtining  aeroporti  qulay  geografik  o‘ringa  ega,  chunki 
j 
MDH  davlatlaridan  Janubi-sharqiy  Osiyoga,  Yaqin  Sharqqa,  Yev- 
] 
ropaga  va  Amerikaga  eltuvchi  havo  yo‘Hanning  kesishgan  nuq- 
tasida joylashgan.  «Toshkent»  xalqaro  aeroporti  dunyoning  barcha 
katta  shaharlari  bilan  havo  yoilari  orqali  bogiangan.  U  Xalqaro 
fiiqarolar  aviatsiyasi  tashkiloti