Samarqand iqtisodiyot va servis instituti turizm: nazariya

9.2.1-rasm. Umumiy ovqatlanish korxonalarining turlari.
,J  0 ‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  2003-yil  13-fevraldagi  75-sonli  Qarori  bilan 
tasdiqlangan  « 0 ‘zbekiston  Respubiikasida  umumiy  ovqaJianish  mahsulotlarini  (xizmatlarini)  ishlab 
chiqarish va sotish qoidalari».

---

Restoran
  — o‘z  nomiga  ega bo‘lgan,  iste’molchilarga  murak- 
kab  usulda  tayyorlanadigan  yuqori  sifatli  taomlar,  pazandachilik 
mahsulotlarining  keng  assortimentini  hamda  ichimliklami  taqdim 
etadigan  eng  qulay  umumiy  ovqatlanish  korxonasi.  Restoran 
taomnomasiga  majburiy  tartibda  porsiyali  va  firma  ovqatlari 
inti adi.  Xizmat ko‘rsatish  dam olish,  ovqatlar pishirish  va xizmat 
о  rsatish bilan uyg‘unlashtirilgan holda, yuqori 
malakali 
oshpazlar 
va ofitsiantlar tomonidan amalga oshiriladi.
Xorijiy  turistlarga  xizmat  qiladigan  restoran  ofitsiantlari 
ironta chet tilini  bilishi va mehmonlar bilan gaplasha olishi  lozim. 
estoranlar ayrim mijozlargagina xizmat qilish  bilan chekianmaydi. 
Jar  davlat  miqyosidagi  katta  anjumanJar,  majlislar,  konferensiya, 
seminar,  rasmiy  kechalar,  qabul  marosimlari,  to‘ylar,  oila  tanta- 
nalari, banket, tematik kechalar va boshqalarga xizmat qiladi. Resto­
ranlarda  mijozlarga,  katta  yig‘inlar,  kengashlar,  konferensiya  qat- 
n^s”Chilariga taomnmg 1ой1а ratsioni beriladi.
Restoranlar markaziy, odamlar gavjum 
ko‘chaiarda, 
temir yo'l, 
vukzallarda,  aeroportlar,  kemalar to‘xtash joylarida,  teploxod,  den- 
^   kemalanda,  S^ v Chidam   olish  uylarida,  shuningdek,  stadion, 
shaharlararo  hududlarda,  ma’muriy,  tomosha  maskanlari  majmua- 
arida,  tanxiy  va  ^arxitektura  yodgorliklari  joylashgan  yerlarda,
О zbekistpn sharoitida katta bozorlar, o‘yingohiar yaqinida ochiladi.
Ко pgina  restoranlarda  bayram  kuni  oldidan,  shanba  va 
yakshanba  kunlari  milliy  taomlar  ta’mini  aniqlash  (degustatsiya) 
tadbiri  о tkaziladi.  Ba’zi  restoranlar  faoliyatida 
oilaviy 
ovqatlanish 
tajribasi  amalga  oshirilmoqda.  Xizmatning  bu  turida  maxsus 
taomnoma tuziladi, bunda yosh bolalar hisobga olinadi.
Lyuks  toifadagi  restoranda  buyurtma  va  firma  taomlari dan 
tashqari,  taomnomada  yozilmagan  taomlaming  buyiutmasini  ham 
qabul  qilish  mumkin.  Restoranda  mahsulotlar  assortimentida 
shokolad, konfetlar, ho‘l mevalar va boshqalar bo‘lishi kerak. Lyuks 
va  oliy  toifadagi  restoran  vitrinalari  turli  manzarali  badiiy 
materiallar,  optik yoritgichlar, rangli diapozitivlar, fotosuratlar bilan 
bezatiladi.  Vitrinalar  shunday yasatiladiki,  unda  korxonaning  fao- 
lyati  yaqqol  ko‘rinadi,  oshxonaning  o‘ziga  xos  xususiyati,  mi­
jozlarga ко rsatiladigan xizmat majmui aks etadi.
152

---

Oshxonalarda  foydalaniladigan  matodan  qilingan  buyumlar -  
sochiqlar,  dasturxon,  salfetkalar,  qo‘l  sochiqlari  zal  xususiyatiga 
qarab buyurtma bilan tayyorlanadi. Bu buyumlaming har birida ham 
restoran tamg‘asi boiishi shart.
Lyuks  va  oliy  toifadagi  restoran  taomnomasi  bosmaxonada 
chop  etilishi  zarur.  Bu  restoranlarda  xorijiy  mehmonlarga  xizmat 
qilinadigan  bo‘lsa,  taomnoma  uch  tilda:  ingliz,  fransuz,  nemis 
tillarida  bosiladi.  Taomnomamng  firmali  jildi,  reklama  afishalari, 
bukletlar,  varaqalar,  tabrik  va  taklif  qog‘ozlar  va  boshqa  nashr 
reklamalari  zich,  qalin  qog‘ozlar  yoki  yaltiroq  ishlov  berilgan 
kartondan  tayyorlanadi.  Taomnomaning  jildida  restoran  nomi  va 
tamg‘asidan  tashqari,  restoranning  mavzu  yo‘nalishini  ifodalovchi 
rasm ham bo‘Iadi.
Lyuks  toifadagi  restoranlarda  albatta  quyidagi  qo‘shimcha 
xizmatlar  bo‘lishi  shart:  bayram  taomlari  tayyorlash  va  xizmat 
uyushtirish,  uyga  ovqat olib  borib berish,  taom  va  boshqalarga  bu- 
yurtmalar qabul  qilish,  ma’lum  muddatga joyni  band  qilib  qo‘yish, 
mijoz iltimosiga ko‘ra taksi chaqirib berish,  gul  va sovg‘alar sotish. 
Bundan  tashqari,  lyuks  va  oliy  toifadagi  restoranlarda  orkestr 
chiqishiga  moijallangan  joy  boTadi.  Ansambllar,  teatr  guruhlari 
konsert  dasturlari  bilan  mijozlaming  yaxshi  dam  olishiga  sharoit 
yaratiladi.  Lyuks  toifali  restoranlarda  yuqori  sifatli  stereofonik 
radioapparaturadan foydalaniladi, har bir stolda ovozni bir me’yorda 
tartibga  soluvchi  dinamiklar  bo‘ladi.  Restoranlar  bir-birlaridan 
quyidagilar bilan farqlanadi: