Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

Firmaning raqobatbardoshligi — bu nisbiy tasnif, u berilgan firma rivojlanishining raqib firma rivojlanishidan insonlar ehtiyojini o‘z tovarlari bilan qondirish darajasi va ishlab chiqarish faoliyatining samaradorligi jihatidan farqlarini ifodalaydi. Firmaning raqobatbardoshligi uning bozor raqobatlari sharoitlariga moslashish imkoniyatlarini va dinamikasini tavsiflaydi. Shu bilan birga bozor sig‘imi, bozorga chiqishning osonligi, ishlab chiqariladigan tovarning turi, bozorning bir xilligi, mazkur bozorda ishlayotgan korxonalarning raqobatli vaziyatlari, tarmoqda texnik yangiliklarni kiritish imkoniyati kabi ko‘rsatkichlarga bog‘liq bo‘ladi.
32-ma’ruza: Bozordagi raqobat muhiti ko‘rsatkichlari
Reja:
32.1. Raqobat strategiyasining asosiy variantlari
32.2. Raqobat muhiti holatini baholash mezonlari va asosiy ko’rsatkichlarini aniqlash usuli

1. RAQOBAT STRATEGIYASINING ASOSIY VARIANTLARI²¹

Raqobat strategiyasi asosiy variantlarning 3 hil turi (varianti) mavjud:
Raqobatning asosiy besh tamoyiliga qarshi turish hamda sohaning boshqa firmalariga qaraganda ijobiy ko‘rsatkichlarga erishish uchun muvaffaqiyat keltirishi muqarrar bo‘lgan uchta asosiy strategik yondashuvni ajratib ko‘rsatmoq zarur. Bular:

• 
  Sarf-harajatlar borasida mutlaq yetakchilik
  
• 
  Differensiatsiya
  
• 
  Diqqatni jamlash (Fokusirovaniye)
  

Kamdan kam yuz bersada, ammo ba’zi hollarda firma bittadan ko‘p yondashuvni muvaffaqiyat bilan amalga oshirishi mumkin. Yuqorida ko‘rsatilgan strategining asosiy variantlardan har qaysisini amalga oshirish uchun, odatda ko‘pchilikning birgalikdagi sa’y-harakatlari va aniq maqsadga yo‘naltirilgan tashkiliy choralar talab etiladi.
Strategiyaning asosiy variantlari sohaning boshqa vakillariga nisbatan birmuncha yuqori natijalarga erishishning asosiy vositasi hisoblanib, bir soha doirasidagi barcha firmalar uchun yuqori darajadagi umumiy daromadni anglatishi mumkin. Bunday hollarda, boshqa sohalardagi kabi strategiyani amalga joriy etish faqatgina maqbul daromadni qo‘lga kiritishdagina zarur bo‘ladi.