Samarqand iqtisodiyot va servis instituti k. M. Ibodov

resurslar va ko‘zlangan maqsadlar
. Kommunikatsion miks uchun sezilarli 
darajadagi mablag‘lar talab qiladi, bundan tashqari ularning qaysi birini qo‘llash 
korxona muvaffaqiyatini ko‘proq ta’minlab berishi noma’lum. 
– 
maqsadli bozorning tavsifi
. Marketing kommunikatsiyalarida bozor hajmi va 
iste’molchilarning turli-turmanligini e’tiborga olish muhim. Birinchidan, bozorning 
uumiy hajmi kommunikatsiya vositalarining qo‘llash yoki qo‘llamaslik masalasiga 
aniqlik kiritadi. Ikkinchidan, iste’molchilarning turli tumanligi bitta segmentni emas, 
bir nechta segmentni qamrab olishni taqozo etadi va shundagina ularga 
individuallashgan marketing usullarini qo‘llash mumkin bo‘ladi. (masalan, direkt-
marketing). 
– 
mahsulotning murakkabligi
. mahsulot turi murakkab bo‘lgan mahsulotlar 
iste’molchilarda harid qilish chog‘ida ayrim xatarlarni keltirib chiqaradi. 
– Push va pull strategiyalari
. “pull” yakuniy iste’molchilar bilan aloqa 
o‘rnatishni ko‘zda tutadi. Bu talabni rag‘batlantirish bo‘lib, mahsulotlarni sotish 
kanallari bo‘ylab, “o‘ziga tortadi”. “push” strategiyalar distribyutor aniq bir 
mahsulotlarni iste’molchilarga tomon “siljitadi”. Bu turli savdo chegirmalari orqali 
amalga oshiriladi. 
– 
bozor evolyutsiyasi
. Bozor va tovarlar bir-biriga mutanosib ravishda rivojlanib 
borar ekan, kommunikatsion miks o‘zgarib boradi. Matbuot reklamasi iste’molchilarni 
dastlabki xabardor qilish maqsadida qo‘llaniladi. Mahsulot bozorda paydo bo‘lar ekan, 
direkt-marketing keng miqyosda qo‘llaniladi va mijozlar sodiqligini oshirishga 
qaratiladi [8,151]. 
 
 
 
 
 
 
 

---

227 
12.3.2-jadval 
Marketing kommunikatsiyalarini ta’minlashga qaratilgan tadbirlar