12.1-jadval
Turizmdagi maxsus turlarning geografiyasi________
№
1
2
3
4
Turizmdagi
|
Turizmda qiziqish,
|
maxsus
|
foydalanish obyekti
|
tu rla r
|
Urf-odatlar, oila hayoti, mil-
|
|
Milliy
|
liy etiket, kattalar va yoshlar
|
madaniyatga
|
munosabati, uy tutish, kelin
|
qiziqish
|
to‘y, sunnat
|
turizmi
|
to‘y, mehrnon kutish va meh-
|
|
mondorchilik. marosimlari
|
|
Qishloqlaraing turli-
|
Agroturizm
|
tumaniigi va tabiiy-
|
tarixiy davrda yuzaga
|
(qishloq
|
kelishi, qishloq aholisi
|
turizmi)
|
hayoti, fermerlar hayoti va
|
|
|
faoliyatiga qiziqish.
|
|
Xalqlar, ellar, urug‘lar,
|
|
ularning yashash tarzi, mil
|
Etnik va
|
latlaming urf-odatlari, kelib
|
chiqishi tarixi, joylashishi,
|
sog‘inish
|
o'zaro aJoqalari. Xalqiarning,
|
turizmi
|
millatlaming har xil sabablar
|
|
|
bilan dunyo bo‘ylab tarqalib
|
|
ketishi, ularning bir-biiiariga
|
|
intilishi. sog'inishi
|
|
Milliy san’at, qo‘shiqchilik,
|
Milliy san’at raqs, rassomchilik, baxshilar
turizmi
|
hayoti, askiyalar, laparlar,
|
|
milliy foiklor
|
4.1 Qo‘shiq-
|
4.1 Xorazm usuli
|
chilik
|
|
Ommaviy rivojlangan, joylashgan tumanlar
‘zbekiston Respub-likasining barcha
viloyatlari, shaharlari, tumanlari, qishloqlari
Respublikamiz hudud-laridagi qishloqlar, (og'dagi
qishloqlar, suv
havzalaridagi qishloqlar
O'zbekiston Respub likasi, dunyo mam-lakatlari doirasida va qo‘shni Markaziy Osiyo davlatlari
‘zbekiston Respublikasining hududlarida
Qoraqalpog'islon Re spublikasi, Xorazm va Buxoro viloyatlari
228
4.2.Qo‘shiq-chilikda bax-shtiar faoliyati
4.3 Raqs
san’ati
4.
/
4.4 Askiyalar, aytishuvlar
4.5 Milliy rassomchilik va haykaltaro shlik
4.1.2. Samarqand usuli
4.3.3. Farg'ona usuli
4.2.1 Qashqadaryo-Surxondaryo usuli 4.2.2. Zarafshon - Nurota usuli
4.2.3. Xorazm usuli
4.3.1. Хогагяп usuli
4.3.2. Qoraqalpoqcha
usuli
4.3.3. Buxorocha usuli
4.3.4. Farg'onacha usuli
4.4.1. Askiyalar
4.4.2. Aytishuvlar
4.5.1. Rassomchilik
4.5.2 Haykaltaroshlik
4.6.1. «Boysun» folklori
Zarafshon vodiysi
Farg'ona vodiysi
Qashqadaryo va
Surxondaryo viloyatlari
Samarqand va
Navoiy viloyatlari Qoraqalpog‘iston Re spublikasi va Xorazm viloyati
Xorazm va Buxoro
viloyatlari
Qoraqalpog‘iston Res
publikasi
Tojikiston Respublikasi va Buxoro viloyati Farg'ona va Toshkent viloyatlari Farg'ona vodiysi Qoraqalpog'iston Re spublikasi va
Xorazm viloyati
Samarqand, Buxoro,
Xiva va Toshkent
viloyatlari
Samarqand va
Toshkent shaharlari
Surxondaryo
viloyatining
Boysun tumani
|
4.6. Milliy
|
4.6.2 «Lazgi» folklori
|
|
folklor
|
4.6.3 «Besh qarsak»
|
|
san’ati
|
folklori
|
|
|
4.6.4 «Oyguloyim»
|
|
Tabiiy-tarixiy
|
folklori
|
|
|
|
tasvirlar tur-
|
|
5
|
izmi
|
5.1.1 .Sharsharalar
|
|
5.1 Tabiat
|
|
|
muzeylari
|
|
Xorazm viloyati
Samarqand viloyatining
Urgut tumani
Qoraqaipog'iston Res
publikasi
« Arslonbob»-Farg‘ ona
viloyati
229
5.2 Qoyatosh-
5.
lar-
1
dagi qadimiy
rasmlar
5.3 Hayvonot
bog'lari
.4 .0‘lka-shunoslik muzeylari
Milliy hunar mandchilik turizmi
6.1.Durad-
gorlik
va uning maktablari
6.2.
6 Kulolchilik
va uning
maktablari
6.3.Kashta chilik, zardo'zlik,
milliy
liboslar
tikishdagi
yo‘nalishlar
5.1.2. Qadimiy
buloqlar
5.2.1 .Tabiat
haykallari
5.3.1.Noyob hayvonlar
yashash tarzi
5.4.1. Dunyo tabiatidagi hayvon va parrandalar kolleksiyasi
6.1.1.Yog‘ochga o‘yma shakl solish
6.1.2.Sovg‘alar,
sandiqchalar
6.2.1. Sopol buyumlar
yasash
6.3. l.Matoga rangli gul
solish
Jizzax viloyatining Baxmal, Forish, G‘allaorol tumanlari, Navoiy viloyatining Nurota tumani, va h.k.
Samarqand viloyati ning Urgut va Nuro-bod tumanlari, Jizzax viloyatining G‘allaorol tumani, Navoiy viloya
tining
Nurota tumani
Toshkent va Termez
shaharlaii
Viloyatlar markazi boigan shaharlar
Xorazm, Urgut, Sa marqand, Buxoro va Farg'ona usullari
Buxoro va
Samarqand usullari Xorazm, Buxoro, Sa marqand va Farg‘ona usullari
Buxoro, Samarqand, Jizzax va Cho lliklar usullari
230
■v
6.
7
6.4. Milliy
ustachilik
6.3.2. Zardo‘zlik,
kashtachilik
6.3.3. Milliy do‘ppi
6.3.4. Milliy to‘n
6.3.5. Atlas vabeqasam
buyum iar
6.3.6. Вахта! buyumlar
6.4.1. Temirchilik, qadimiy asboblar
6.4.2. Misgarlik
6.4.3. Musiqasozlik
6.4.4. Beshiksozlik
6.4.5. Aravasozlik
6.4.6. Sandiqsozlik
6.4.7. Egarsozlik
6.4.8. Mahsido‘zlik
6.4.9. Gilamchilikva palos
to‘qish
Urgut,
Buxoro, Samarqand va
Farg‘ona usullari
Farg‘ona, Namangan, Buxoro va Xorazm viloyatlari
Xorazm, Surxondaryo, Toshkent, Farg‘ona va Jizzax viloyatlari
Marg'ilon shahri
Samarqand shahri
Respublikadagi
tumanlar
Samarqand, Buxoro, Farg‘ona va Xiva sha-harlari
Samarqand, Xorazm va
Farg'ona viloyatlari
Samarqand, Buxoro va
Farg'ona viloyatlari
Qo‘qon shahri
Urgut shahri, Sarnarqa-nd, Buxoro va Farg‘ona viloyatlari
Jizzax viloyatining Baxmal tumani va Qa shqadaryo viloyati Namangan viloyati Xorazm va Jizzax viloyatlari, Navoiy viloyatining Nurota tumani hamda
Cho‘l xalqi
7
8
9
Milliy
o'yinlar tur
izmi
7 .l.K o ‘pkari
uloq
7.2. Milliy
kurash
7.3. Qo‘chqor
urishtirish
7.4. Xo‘roz urishtirish 7.5. Bedana urishtirish
7.6.Dorbozlik
G'orshunoslik
turizmi
Hayot uchun xavfli sport o'yinlari tur izmi
|
. . .
|
. ..
|
7.1. Chavandoz ot ustidagi
|
Qashqadaryo, Jizzax va
|
tortishuvga
|
marraga uloq olib
|
Navoiy viloyatlari
|
borish - ko‘pkari
|
|
|
7.2. Polvonlar kurashi
|
Buxoro, Qashqadaryo
|
va Surxondaryo vilo
|
musobaqasi
|
yatlari
|
|
|
|
7.3. Qo'chqor urishtirish
|
Qoraqalpog‘iston Re
|
spublikasi. Xorazm va
|
musobaqasi tomoshasi
|
Buxoro viloyatlari
|
|
7.4. X o‘rozlar jangi
|
Samarqand, Buxoro va
|
tomoshasi
|
Farg'ona shaharlari
|
7.5. BedanaJar jangi
|
Samarqand, Buxoro va
|
tomoshasi
|
Farg'ona shaharlari
|
7.6 Baland tortilgan
|
Toshkent va Farg'ona
|
arqonda yurish, о ‘yin
|
viloyatlari
|
|
ko‘rsatish
|
|
|
|
8.1. Tabiatdagi yer osti
|
0 ‘zbekiston hududi-
|
qasrlariga sayohat.
|
dagi g ‘orlar (400 ma-
|
8.2. Amir Temur g‘origa
|
konda) va Qashqadaryo
|
qiziqish
|
viloyati
|
|
Xorij mamlakatlarida
|
Xorij mamlakatlari
|
Maxsus turlarning geografiyasini o‘rganishdan quyidagi xulo-salar kelib chiqadi :
Turizmdagi maxsus turlarning Respublikamizning deyarli bar cha hududlarida manzillari bor. Jadvaldagi ma’lumotlar dastlabki kuzatuvlar natijasi bo‘lib turizmdagi maxsus turlarning biz bil-magan manzillari ham juda ko‘plab tumanlar, shaharlar va qishloq-larda faoliyat ko‘rsatib kelayotganligini anglash, tushunish qiyin emas.
Respublikamizdagi maxsus turlarning aksariyat turlari shahar-larimizda va tumanlarda joylashgan. Ayniqsa Buxoro, Samarqand,
232
Toshkent, Xiva, Shahrisabz shaharJarida boshqa xalqlarda, mam-lakatlarda uchramaydigan mojizaviy, insonni hayratga soladigan, sovg'abop va umumiy foydalanishga juda zarur bo'lgan osori-atiqa buyumlar, qadimiy asbob-uskunalar ishlab chiqarilmoqdaki, ichki va xalqaro turizmda bunday imkoniyatlardan hanuzgacha foydalanilmay keHnayotganligining o‘zi afsuslanarli holdir.
Turizmdagi maxsus turlardan Samarqand, Buxoro, Toshkent, Xiva, Farg'ona vodiysi va Shahrisabz shaharlarida majmuali foydalanish-ning tashkiliy jihatlari tezkor usullarda ishlab chiqilishi kerak.
Ma’lumki, xalqaro turistlar(ekskursantlar) oqimi yuqorida qayd qilingan shaharlarda kuzatilmoqda. Bu turistlar (ekskursant-lar) asosan tarixiy va madaniy obidalarga va ziyoratgoh joylarga tashrif buyurmoqdalar. Ana shu turistlami(ekskursantlarni) ushbu shaharlardagi maxsus turizm turlariga taklif qilish, qiziqtirish usul-larini qo!llash mumkin.
Bunday maqsadlarni, rejalami amalga oshirish uchun shahar lardagi maxsus turlarning jahon andozalari bo‘yicha shakllantiril-gan, sifatli naqshlangan buklov reklamalarini o‘zbek-rus va ing-liz tillarida axborot hamda tushuntirishlar bilan mehmonxonalar, turistik firmalarga tarqatish va bu buklov]ami xorij davlallardan kelgan turistlarga bepul yoki sovg‘a sifatida olishlarini ta’minlash amalda kutilgan usullardan bo'lishi shubhasizdir. Bu buklovlar turist vataniga qaytganidan keyin uning ko‘plab vatandoshiarini qiziqtirishi mumkin.
Turizmdagi maxsus turlarning hunarmandchilik, ustachilik markazlari shaharlarda joylashganligi uchun shahardagi talaba-lar, kollej va akademik litseylar o‘quvchilarini shuningdek, atrof tumanlardagi maktablar o‘quvchilarini imtiyozli ekskursiya usu-lida bu hunarmandchilik va ustachilik markazlarini ko‘rishlarini ta’minlash ichki turizmning rivojiga ijobiy tasir ko‘rsatishini yax-shi anglashimiz kerak.
Turizmdagi maxsus turlardagi milliy o‘yinlarimizni turistik firmalar yoki turistik tashkilotlar tashkil qilishiga aslo hojat yo‘q.
233
Bu o‘yinlarni xalqimiz o‘z mavsumlarida doimo tashkil qiimcq-dalar. Turizm sohasidagi mutaxassislarning vazifasi turisliarni (ekskursantlarni) bu milliy o‘yinlarga taklif qilish hisoblanadi. Taklifgacha esa o‘yinlarga yetib borish marshrutlari aniqlangan va turistlarga (ekskursantlarga) ko‘rsatiladigan barcha xizmatlar ko‘rsatish majmualari, sharoitlari yaratilishi talab qilinadi.
Turizrnning maxsus turlaridan biri bo‘lgan milliy hunarmand-chiligimiz namunalariga ekskursiya xizmati dasturini misol qilib keltiramiz:
Do'stlaringiz bilan baham: |