Samarqand iqtisodiyot va servis instituti "buxgalteriya hisobi va audit" kafedrasi "moliyaviy hisob" fanidan

I  bo‘lim.  «O„z  mablag„larining  manbai».  Ushbu  bo‟limda  ustav  kapitali, 

qo„shilgan  kapital,  rezerv  kapitali,  taqsimlanmagan  foyda  va  xususiy  kapitalning 

boshqa elementlarining qoldiq summalari ko„rsatiladi. 

“Xususiy  sarmoya”  bo‟limida  ustav  sarmoyasi,  qo‟shilgan  sarmoya,  zaxira 

sarmoya, sotib olingan o‟z aksiyalari, taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar), 

maqsadli  tushumlar  hamda  bo‟lg‟usi  xarajatlar  va  to‟lovlar  zaxiralari  oshkor 

qilinishi kerak. 

II bo‘lim. «Majburiyatlar». Ushbu bo‟limda korxonaning yuridik va jismoniy 

shaxslar oldidagi qarzlarining qoldiq summasi ko„rsatiladi. 

“Majburiyatlar”  bo‟limida  uzoq  muddatli  va  joriy  majburiyatlar  bo‟yicha 

axborotlar alohida oshkor etilishi lozim. 

Uzoq  muddatli  majburiyatlar  bo‟yicha  yetkazib  beruvchilar  va  pudratchilarga 

uzoq muddatli qarzlar, alohida bo‟linmalarga uzoq muddatli qarzlar, shuba va tobe 

xo‟jalik jamiyatlariga uzoq muddatli qarzlar, muddati kechiktirilgan uzoq muddatli 

daromadlar,  soliqlar  va  majburiy  to‟lovlar  bo‟yicha  muddati  kechiktirilgan 

majburiyatlar,  xaridorlar  va  buyurtmachilardan  olingan  bo‟naklar,  uzoq  muddatli 

bank kreditlari, uzoq muddatli qarzlar va boshqa uzoq muddatli kreditorlik qarzlari 

summalari ko‟rsatilishi kerak. 

Foiz  stavkalari,  so‟ndirish  shartlari,  shartnoma  majburiyatlari,  so‟ndirish 

navbatliligi,  muomala  shartlarini  umumlashtirish  hamda  mukofot  va  diskont 

summalari buxgalteriya balansi qismida tushuntirish xatida ko‟rsatilishi lozim. 

Joriy  majburiyatlar  bo‟yicha  yetkazib  beruvchilar  va  pudratchilarga  qarzlar, 

alohida  bo‟linmalarga  qarzlar,  shuba  va  tobe  xo‟jalik  jamiyatlariga  qarzlar, 

muddati  kechiktirilgan  daromadlar,  soliqlar  va  majburiy  to‟lovlar  bo‟yicha 

muddati kechiktirilgan majburiyatlar, boshqa muddati kechiktirilgan majburiyatlar, 

olingan bo‟naklar, byudjetdan soliqlarga oid qarzlar, sug‟urtaga oid qarzlar, davlat 

maqsadli  jamg‟armalaridan  to‟lovlarga  oid  qarzlar,  ta‟sischilardan  qarzlar, 

mehnatga haq to‟lashga oid qarzlar, qisqa muddatli bank kreditlari, qisqa muddatli 

---

 

21 

 

qarzlar, uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi va boshqa kreditorlik qarzlari 

summalari oshkor qilinadi. 

Agar  korxona  kredit  bitimiga  binoan  uzoq  muddatli  asosda  majburiyatlarni 

qayta  moliyalashni  nazarda  tutayotgan  bo‟lsa,  uzoq  muddatli  majburiyatlarning 

joriy ulushi joriy majburiyatlardan chiqarib tashlanadi.Bunday holda majburiyatlar 

summasi va qayta moliyalash shartlari oshkor etilishi kerak. 

 

1.3