Samarqand iqtisodiyot va servis instituti "buxgalteriya hisobi va audit" kafedrasi "moliyaviy hisob" fanidan

I  bo’lim.  «O„z  mablag„larining  manbai».  Ushbu  bo‟limda  ustav  kapitali, 

qo„shilgan  kapital,  rezerv  kapitali,  taqsimlanmagan  foyda  va  xususiy  kapitalning 

boshqa elementlarining qoldiq summalari ko„rsatiladi. 

II bo’lim. «Majburiyatlar». Ushbu bo‟limda korxonaning yuridik va jismoniy 

shaxslar oldidagi qarzlarining qoldiq summasi ko„rsatiladi. 

---

 

16 

 

Jadval  ko‟rinishidagi  buxgalteriya  balansi  ichki  tomondan  bo‟limlardan, 

bo„limlar esa- alohida moddalardan iborat bo„ladi. 

Balans moddasi deganda balansning har bir qatori tushuniladi,har bir qator esa 

o„z navbatida bitta yoki bir nechta buxgalteriya hisobi schetlarini o„z ichiga oladi. 

Shuning uchun ham balansning tasdiqlangan shaklida har bir modda bo‟yicha qavs 

ichida tegishli schetlarning tartib raqamlari ko‟rsatilgan. 

Mablag‟lar va ularning manbaalarini iqtisodiy mazmuni jihatdan guruhlash va 

yig‟ma  ko‟rinishda  aks  ettirish  uchun  buxgalteriya  balansi  ma‟lum  bir  shaklga 

keltiriladi.  Barcha  korxonalarda  yagonalikni  ta‟minlash  maqsadida  buxgalteriya 

balansi  shakli  maxsus  jadval  ko‟rinishdagi  xujjat  sifatida  davlat  tomonidan 

tasdiqlanadi.  Chunki  buxgalteriya  balansi  davlat  ahamiyatiga  molik  hujjat 

hisoblanadi. Uning shakli, ichki tarkibi, tuzilishi hukumat tomonidan belgilanadi. 

O‟zbekiston  Respublikasida  1997-yil  1-yanvardan  boshlab  barcha  turdagi 

xo‟jaliklar  uchun  buxgalteriya  balansining  yagona  shakli  va  mazmuni  Moliya 

Vazirligining  1997  yil  15  yanvardagi  5-son  buyrug‟i  bilan  tasdiqlanadi.Shuni 

ta‟kidlash joizki, ushbu hujjat respublikada xalqaro hisob tizimiga o‟tish bo‟yicha 

olib  borilayotgan  ishlarning  natijalaridan  bo‟lib  hisoblanadi.  Buxgalteriya 

balansining yangi shakli va mazmuni xalqaro andozalar talablariga moslashtirilgan. 

Buxgalteriya  balansi  to„g„risida  tasavvurni  ravshanlashtirish  uchun  quyida 

uning  qisqartirilgan  shakli  va  tarkibi  shartli  ma‟lumotlar  bilan  keltirilgan  (1-