Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

12.1. 1-rasm. Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklari tomonidan 
muomalaga chiqarilgan qimmatli qogʻozlar miqdori, trln. Soʻm (2017-yil 1.9 
trln. soʻm, 2019-yil 1.5 trln. soʻm )
31
 
 
12.1.1-rasm ma‘lumotlaridan koʻrinadiki, respublikamiz tijorat banklari 
tomonidan muomalaga chiqarilgan qimmatli qogʻozlar miqdori 2019-yilda 2014-
yilga nisbatan sezilarli darajada oʻsgan. 
2019-yil qimmalbaho qogʻozlarning umumiy hajmi 25 trln. soʻmni tashkil 
etdi va yalpi ichki mahsulotga nisbatan 6% ga oʻsdi 605 ta aksioner jamiyati 
mavjud boʻlib ularning 85% davlatga tegishli jamiyatdir. 105 ta aksioner 
jamiyatdan atigi 5% aksiya fond bozorida ishtirok etgan. Shuning uchun, aholi va 
investorlar fond bozorida faolligi sust boʻlgan.
32
31
ЎР МБ расмий сайти маълумотлари асосида (
www.cbu.uz
). 
32
Банк, пул кредит журнали 2019, Азизов Улуғбек Капитал бозор: иқтисодий ўсишнинг таминотчи драйвер. 
и. 37-б. 

---

155 
Ushbu holat tijorat banklari investitsion operatsiyalarini daromadliligiga va 
ularni joriy likvidliligiga nisbatan salbiy taʻsirni yuzaga keltiradi. 
Respublikamiz tijorat banklarini investitsiya portfelida xorijiy valyutalarda 
emissiya qilingan qimmatli qogʻozlar mavjud emas. Demak, banklarni investitsiya 
portfeli milliy valyuta-soʻmda emissiya qilingan qimmatli qogʻozlardan iborat. Bu 
esa, respublikamiz tijorat banklarini investitsiya portfelini moliyaviy risklarga 
taʻsirchanligini oshiradi. Bunda inflyatsiya va devalvatsiya taʻsirida banklarni 
qimmatli qogʻozlarga qilingan investitsiyalarini real qiymatining pasayish xavfi 
yuzaga keladi.