Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

 
Qisqacha xulosalar 
―Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarish‖ fani bakalavriat taʻlim 
yoʻnalishida oʻqitiladigan ―Bank ishi‖ fanining uzviy davomidir va 
banklarning aktivlari va passivlarini boshqarish prinsiplari, usullari va ulardan 
foydalanish amaliyoti chuqur oʻrganiladi.
 
Tijorat banklari aktivlari va passivlarini boshqarish (TBAPB) – bu pul 
mablagʻlarini jalb qilish va ularni joylashtirishni tartibga solish yoʻllari va 

---

11 
usullaridir. Bankning foyda darajasi barqarorligini taʻminlash va koʻzda tutilmagan 
risklarni minimallashtirish maqsadida balansning aktivlari va passivlarining 
tegishli moddalari doimo bir-biriga taqqoslab borilishi zarur. Ushbu taqqoslash 
tijorat banklari aktivlari va passivlarini tegishli usullar, mezonlar va meʻyorlarni 
qoʻllab boshqarish orqali amalga oshiriladi. 
TBAPB – bu bankning foyda darajasini pasaytirmasdan likvidlilikni 
taʻminlashga qaratilgan usullar va tartiblar yigʻindisi boʻlib, bankning moliyaviy 
barqarorligi va majburiyatlarini bajarishning uzluksizligini taʻminlashga qaratilgan 
tashkiliy-huquqiy jarayondir. Xalqaro va mahalliy moliya bozorlarida roʻy 
berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy jarayonlar TBAPBning tashkiliy-huquqiy 
asoslari va usullarini doimiy ravishda takomillashtirib borishni talab etmoqda. 
Tayanch soʻz va iboralar 
Aktiv, passiv, likvidlilik, tartiblar, moliyaviy barqarorlik, resurslar; daromad, 
xarajat, depozit, bank resurslari, xalqaro talablar, standartlar, bank kapitali. 
Oʻz-oʻzini nazorat qilish va muhokama uchun savollar 
1. ―Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarish‖ fanining predmeti va 
yoʻnalishlari.
2. Fanning maqsad va vazifalari. 
3. Fanning boshqa fanlar bilan aloqasi.
4. Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarishning asosiy mezonlari. 
5. TBAPB ning zamonaviy vositalarini aniqlanish va bank amaliyotiga tatbiq 
etilishidagi obyektiv va subyektiv sabablar. 

---

12