Samarqand davlat universitetining 90-yilligiga bag‘ishlanadi

talab egri chizig‘i
 deyiladi. 
 
Talab qonunining amal qilishi quyidagi sabablar orqali izohlanadi: 
 
 
1)  har  qanday  narx  iste’molchi  uchun  to‘siq  vazifasini  o‘taydi.  Iste’molchilar 
ma’lum  bir  tovarni  uning  narxi  past  bo‘lsa,  ko‘proq  sotib  ola  boshlaydi.  Iste’molchi 
uchun  narx  sotib  olishga  xalaqit  qiluvchi  to‘siq  sifatida  namoyon  bo‘ladi.  Bu  to‘siq 
qancha  yuqori  bo‘lsa,  u  shuncha  kam  tovar  sotib  oladi.  Boshqacha  aytganda,  yuqori 
narx  iste’molchining  xarid  qilish  istagini  so‘ndiradi,  past  narx  esa  bu  istakni 
kuchaytiradi.  
 
 
Real iqtisodiy hayotda ba’zan bu qoidaga zid bo‘lgan, ya’ni  ayrim tovar narxining 
o‘sishi  bilan  unga  bo‘lgan  talab  miqdorining  yanada  ortishi  holati  ham  uchraydi.  Bu 
holat 
Giffen samarasi
 deb (ingliz iqtisodchisi R.Giffen nomi bilan) ataladi. 
 
2) almashuv samarasining amal qilishi. Ayrim holatlarda
 
tovar narxining pasayishi 
natijasida  iste’molchining,  boshqa  tovarlar  xarid  miqdorini  qisqartirmagani  holda, 
ushbu  tovarni  oldingiga  nisbatan  ko‘proq  miqdorda  sotib  olish  imkonining  paydo 
bo‘lishidir. 
 

---

66