Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/170
Sana31.01.2023
Hajmi1,88 Mb.
#905685
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   170
Bog'liq
d1c0a909228ef2039cb1a023dfc722fd IQTISODIY TA`LIMOTLAR TARIXI

Kapital.
Kapital tushunchasini ilk marotaba Kene tahlil etgan bo`lsada, 
ammo uning lug`aviy boyligida bunday atama mavjud emas edi. Kapital atamasi 
o`rniga Kene «avans» atamasini qo`llagan, Chunki kapitalning asosiy omili 
sifatida uning nazdida xarajatlar narxi aylanmasi turib, aynan Shu aylanma ishlab 
chiqaruvchiga avans tariqasida qaytib keladi. Bundan tashqari, Kene “kapital”
tushunchasini asosiy, hamda aylanma kapital toifalariga bo`ladi. Aylanma kapitalni 
u har yilgi avans deb ataydi. Xarajatlarning mazkur qismi, bir qishloq xo`jalik yili 
davomida, aylanadi. Asosiy kapital esa, boshlang`ich avans deb atalib, qator yillar 
davomida qo`llaniladi. Aylanmaning o`zi esa har yili uning bir qismi amortizatsiya 
fondiga o`tkazilishi asosida amalga oshiriladi. Asosiy kapitalning barcha summasi 
o`sha erda yig`iladigan bo`lsa, aylanma tugallangan deb hisoblanadi. 
Umumiy milliy mahsulot qayta taqsimlanishi. (jamoatchilik qayta 
ishlanmalari realizatsiya, hamda sohalararo balans). yuqorida tilga olingan barcha 
atamalar o`zaro bog`liq. Qayta ishlab chiqarish uchun (ishlab chiqarishni qaytarish 
uchun) xo`jalik sub`ektiga tayyor mahsulotni realizatsiya etish zarur. Olingan 
mablag` evaziga esa, ishlab - chiqarishning Yangi elementlari va iste`mol 
predmetlari sotib olinishi kerak.Xo`jalik sub`ektlari orasidagi barcha oldi - sotdi 
aktlari umumiy tarzda, umumiy milliy mahsulotning qayta taqsimlanishini 
bildiradi. Ammo 
qayta taqsimlanishning barcha aktlarini kuzatishning 
imkoniyatlari mavjud emas, Shu sababli mazkur jarayonlarning modellashtirilishi 
uchun xo`jalik sub`ektlari sohaviy guruhlarga birlashishadi, va sohalararo oldi - 
sotdi aktlarini ko`rib chiqishadi. Bunday model`, sohalararo balans deb ataladi. 
Kene nazariyasida, sohalararo balans yaratilishining birinchi tajribasi keltirilib, bu 
holat “iqtisodiy jadval” deb atalgan. Iqtisodiy jadvalda xalq xo`jaliging uch 
sektorli modeli tasvirlanib, unda sektorlar orasida umumiy milliy mahsulotning 
qayta taqsimlanishi amalga oshadi (quyida ko`rsatiladi). 
A.Tyurgo ta`limotlari o`zining 1766 yilda yozilgan, va nashr etilgan 
«Boylikning yaratilishi va qayta taqsimlanishi haqidap fikrlar» asarida, u qator 
Yangicha nazariy g`oyalarni ilgari surgan.

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   170




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish