Samarqand davlat universiteti sh. Q. Yuldashev, D. Q. Usmanova, L. N. Xalikova

II . Huquqiy ta’minot
Elektron hujjat va elektron hujjat aylanishi, shuningdek elektron 
raqamli imzo to'g'risidagi qonunlarni amalga oshirish uchun zarur 
normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qilish; 
III.
 
Kadr ta'minoti 
Davlat xizmatchilarning va mahalliy boshqaruv organlarning 
hodimlarning kompyuter savodxonligi va bilimdonligini oshirish, 
biznes –tuzilmalar va aholiga xizmat ko’rsatish jarayonida qo'llash 

---

71 
uchun axborot - kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) qo’llashda ichki 
motivatsiyani shakllantirish. 
C2B modeli (Iste'molchidan- Biznesga)
C2B modeli (Consumer–to-Business, Iste'molchidan-Biznesga).
Bu iste'molchiga kompaniyalar tomonidan taklif etilayotgan turli 
xil tovarlar va xizmatlarning narxini mustaqil ravishda belgilash 
imkoniyatini 
beradi . Elektron 
tijoratning ushbu 
turi qolganlarga 
nisbatan eng kam rivojlangan. Bunga amerikalik www.priceline.com 
kompaniyasi misol bo'lib, u o'z mijoziga mahsulot yoki xizmatni sotib 
olishni istagan narxini aytib berishga imkon beradi . Shunday qilib, talab 
shakllangan bo'lib, bu talab qilingan narx bo'yicha savdo qilish degani 
emas. Sotuvchi joriy talablar ma'lumotlarini ishlatgan holda yakuniy 
qarorni qabul qiladi.
C2B web-sayti xaridorlarning takliflari asosida shakllantirilgan 
narx bo'yicha sotuvchini qidirib topishda vositachilikqiladi. 
C2C modeli (Iste'molchi - Iste'molchiga)
C2C (Consumer–to-Consumer, Iste'molchidan - Iste'molchiga) -
bu oxirgi iste'molchi bilan xaridor o’rtasidagi elektron tijorat ketma-
ketligini bildiradi va bunda sotuvchi va haridor yuridik jihatdan 
tadbirkorlar bo'lmaydi.
C2C modelining mohiyati iste'molchilar - jismoniy shaxslar 
o'rtasida tovarlar va xizmatlarni sotishdir. Bunday holda, sayt xaridor va 
sotuvchi o'rtasida vositachi vazifasini bajaradi . 
Vositachi tovarlarni qabul qilish kafolati emas, lekin ba'zi hollarda 
nizolarni hal qilishga ta'sir qilishi mumkin. Vositachi tovarlarni ilgari 
surishda qatnashmaydi, sotuvchi buni o'zi qiladi. 
C2C maqsadi sotuvchi va haridor bir-birini topishga yordam 
,erish gisoblanadi. 
C2C 
foydalanuvchilar 
uchun 
juda 
ko'p 
afzalliklarga 
ega. Bu chakana sotuvchilar va ulgurji sotuvchilarning yo’qligi. Yana 
bir omili - bu qulayligi. 
Iste'molchilar do’konda tovarlarni sotishni o’rniga uni saytga 
o’tkazadi va C2C platformasida onlayn orqali haridorlarni topadi. 
Kerakli 
mahsulotni topish 
uchun xaridorlar C2C 
web-
saytida mahsulot qidirishlari kerak. Ular tovarlar sotuvidagi raqobatdan 
foyda ko'rishlari mumkin . 
C2C 
model 
xususiyatlaridan 
biri 
 tranzit reklama 
xarajatlari pastligi.

---

72 
C2C biznes 
modellarining 
muvaffaqiyatli 
hosili 
EBay, Amazon kompaniyalari faoliyatidir. O'zbekistonda esa bu 
modelga OLX.uz misol bo'ladi.