Samarqand davlat universiteti sh. Q. Yuldashev, D. Q. Usmanova, L. N. Xalikova

B2G modeli (Business – to - Goverment, Biznesdan - 
Hukumatga)

---

67 
Model B2G - biznes va davlat o'rtasidagi munosabatlar modeli 
front - office и back - office front - office и back - office. 
Davlat deganda turli davlat tuzilmalari tushunilishi kerak. Ularga 
armiya, milliy gvardiya, havfsizlik organlari, sud, Oliy Majlisi va 
boshqalar kiradi. 
Davlat sektoriga turli darajadagi ta’lum muassasalar: maktablar, 
bolalar bog'chalari va oliy ta’lim muassasalar kiradi. 
Davlat 
sog'liqni 
saqlash 
tashkilotlari: kasalxonalar, 
klinikalar, tibbiy markazlar. 
Madaniy 
va 
ilmiy 
muassasalar : fanlar 
akademiyalari, 
kutubxonalar, muzeylar va teatrlar va boshqalar. 
Shunday qilib, B2G savdolari – tovar va xizmatlarni sotadigan
kompaniyalarning 
mijozi 
davlat 
muassaslari 
bolib, 
davlat 
tuzilmalarning ehtiyojlari uchun biznes-echimlarni ishlab chiqarish va 
taqdim etish jarayoni. Har qanday tashkilot singari, davlat ham tovarlar 
va xizmatlarni sotib oladi va sotib olish uchun byudjetning eng katta 
egasi bo'lib, ushbu bozor munosabatlari qoidalarini o'rnatishda 
tashabbuskordir. Ijtimoiy soha muvaffaqiyatli rivojlanishi va gullab-
quvvatlashi uchun unga sinchkovlik bilan tanlangan etkazib beruvchilar 
va sotuvchilar murojaat qiladigan tovarlar yoki xizmatlar kerak.
B2G modelidagi munosabatlar shakllari
Asosan, B2G sektorida davlat idoralari bilan biznes aloqalarining 
quyidagi tizimlari ajratilgan: 

Hukumat tovarlar yoki xizmatlarni etkazib berishga bo'lgan 
talablari. 

Ijara ko’rinishdagi o’zaro aloqalari - ijaraga olish uchun korxona 
binosi so'ralganda.

Uskuna lizingi - kompaniyaning uskunalarini lizingga berish 
to'g'risida shartnoma tuzilganda.

Xususiy - davlat sherikchilik. 

Kontsessiya shartnomalari. 
B2G asosiy vositasi sifatida davlat, mahalliy hokimiyat organlari 
(hokimiyatlar), boshqa davlat organlari va idoralari ehtiyojlari uchun 
sotib olinadigan haridlar. 
Davlat xaridlari o'ta murakkab tartibga soluvchi qonunlar bilan 
tavsiflanadi. Davlat 
muassasalarining 
barcha 
xaridlari 
alohida respublika va mahalliy qonunlar, ayrim vazirlik va idoralarning 
qoidalari va tavsiyalariga asoslanadi. Har bir davlat xaridlari yuqorida 
aytib o'tilgan barcha qonunlar va tavsiyalarga javob berishi kerak. 

---

68 
B2G-ning yana bir vositasi bu xususiy - davlat sheriklik - ijtimoiy 
ahamiyatga ega muammolarni o'zaro manfaatli sharoitlarda hal qilishda 
davlat 
va 
biznesning 
o'zaro 
munosabatlarning 
shakli
hisoblanadi. Investitsiyalashning yangi ob'ektlariga biznesning qiziqishi 
ortayotgan bir paytda, davlat ijtimoiy ahamiyatga ega muammolarni hal 
etishda biznes sub’yektlaridan moliyaviy yordam va ko’mak oladi.