Samarqand davlat universiteti raqamli-texnologiyalar fakulteti

ommaviy oqim harakatlanuvchi massa miqdorining vaqtga nisbati:

Massa oqimining zichligi- izokontsentratsiya yuzasidan o'tadigan massa oqimining ushbu sirt maydoniga nisbati:

Massa miqdori, massa oqimi, massa oqimining zichligi vektor miqdorlardir.
Ular konsentratsiyani pasaytirish yo'nalishiga yo'naltiriladi. Konsentratsiya gradientining yo'nalishi, massa miqdori, massa oqimi va massa oqimining zichligi shaklda ko'rsatilgan. 2.1.

4.Diffuziya chegaraviy qatlami. Diffuziya chegaraviy qatlamining differensial tenglamalar sistemasi.
Konvektiv diffuziya aralashmani tashkil etuvchi komponentlarning molyar hajmlarining harakati tufayli massa almashinuvi deyiladi. Konvektiv diffuziya doimo molekulyar diffuziya bilan kechadi. Molekulyar va konvektiv diffuziya orqali qo'shma massa almashinuvi konvektiv massa almashinuvi yoki massa almashinuvi deb ataladi. Biz gazsimon va suyuq muhitdan tashkil topgan tizimlarda massa almashinuvini kuzatamiz.
Massani uzatish jarayoni tenglama bilan tavsiflanadi

bu erda β - massa uzatish koeffitsienti; , - ikki izokontsentratsiya yuzasida ko'rib chiqilayotgan komponentning konsentratsiyasi.
(5.1) formuladan ko'rinib turibdiki, bir izokontsentratsiya yuzasidan ikkinchisiga o'tkazilgan massa miqdori ular orasidagi konsentratsiyalar farqiga, izokontsentratsiya yuzasining maydoniga va jarayonning davomiyligiga to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir.
Massa uzatish koeffitsienti.Massa o'tkazish koeffitsienti son jihatdan birlik kontsentratsiya yuzasining birlik maydonidan ular orasidagi birlik kontsentratsiyali farq bilan boshqasiga o'tkaziladigan massa miqdoriga tengdir. Massa koeffitsienti o'lchanadisekundiga metrda nisbati. Uning qiymati ko'p jihatdan muhit oqimining gidrodinamik sharoitlariga bog'liq. Suyuq muhitlar uchun massa almashinish koeffitsienti molekulyar diffuziya koeffitsienti ga proporsional bo'ladi, bu erda n - , konsentratsiyalarga to'g'ri keladigan izokontsentratsiya sirtlari orasidagi normal bo'ylab masofa.