Samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika kafedrasi

Yakka tartibda o‘tkaziladigan o‘yinlar.
”Hisoblash dominosi“ 10 Bu o‘yinni yakka tartibda yoki jamoa bo‘lib o‘tkazish mumkin. Dars oxirida, kuni uzaytirilgan guruhlarda, dars vaqtida a’lochilar zerikib qolmaslik uchun, bo‘sh qolmaslik uchun o‘tkaziladi. O‘yin davomida o‘quvchi 10 dan ortiq misollar dominolarni tuzishda +, -, ., :, amallardan samarali foydalanishi kerak. Toki o‘quvchi o‘yin oxirigacha zerikib qolmasin. Uni rag‘batlantirish kerak. Bu o‘yin uchun 10 yoki 20 ta bir xil kartochkalar tayyorlanadi va ularni chiziq bilan 2 qisimga bo‘linadi. Kartochkaning o‘ng tarafiga mustaqil echish uchun beriladigan misol, chap tarafdagi qismiga esa boshqa bir kartochkadagi ana shunday misolning javobi yoziladi. Ular konvertlarda saqlanadi. O‘quvchi kartochkadagi misolni echadi va shu misolning javobini berilgan boshqa kartochkadan topib, uni birinchi kartochkaning yoniga qo‘yadi. Keyin 2-kartochkadagi misolni echadi, javobini topadi.
Guruh bo‘lib o‘ynaladigan o‘yinlar.
“Zanjircha” o‘yini.
Bu o‘yin uchun kartochkadan 6 x 3 sm kattalikdagi kartochkalar qirqiladi. Kartochkalarning bir tomoniga bitta misol va ikkinchi toioniga boshqa kartochkadagi misolning javobi yoziladi. Masalan, kartochkalarning bir tomoniga 11-6, 18-9, 8+7, 7+9, misollarni yozilgan bo‘lsa, xuddi shu kartochkaning orqasiga 9, 8, 16, 11 javoblar yoziladi. Bir o‘quvchi hamma kartochkalarni aralashtiradi, tarqatadi. Ular o‘zining kartochkasini javob tomonini yuqoriga qilib o‘rtaga qo‘yadi. Qolganlar esa, o‘z kartochkalarini orqasidan shu misolga tegishli javobni qidiradilar. Kim javobni topsa, o‘sha kartochka bilan misol yozilgan tomonini yuqoriga qilib birinchi kartochkani yopadi. O‘yin shunday davom etadi. Oxirgi kartochkasi qo‘yilgan guruh g‘olib bo‘ladi. Darsda matematika mashg‘ulotlariga qiziqish uyg‘otuvchi musobaqa elementlarini o‘z ichiga olgan didaktik o‘yinlarga ko‘proq o‘rin berish kerak. Bu boshlang‘ich maktabda matematika o‘qitishi amaliyotidan ma’lum o‘yinlar. Bunday o‘yinlarni tashkil qilish muhimki, bolalar ba’zan “o‘qituvchi” rolida bo‘lishsin, o‘zlari tekshirib, topshiriq berishsin.
“Har-bir uyga-o‘zining tomi” o‘yini.
Har bir qatnashchi 1ta to‘plamdan 8ta kartochka oladi. Kim birinchi o‘lchami bo‘yicha bir xil juft “uy-tomi “ hosil qilsa va tomni uyning ustiga joylashtirsa o‘sha g‘olib.
“Rasmli domino” o‘yini.
Har bir qatnashchi 5 tadan kartochka oladi. Qatnashchi zanjir hosil qiladi, bunda, birinchi kartochkaning chap tomoni bo‘sh, oxirgisini - o‘ng tomoni. Har bir rasmning oldiga rasm nechta bo‘lsa, o‘shancha doirachali kartochkani qo‘yish kerak. ( 2ta jo‘ja -2ta doiracha va h.z.)
“Ortiq, kam o‘shancha“ o‘yini
(2 ta guruhni taqqoslash har birida 5 tadan ko‘p bo‘lmagan narsa). 2- kishi o‘ynaydi. Har biri qaramasdan konvertdan 4 ta kartochka oladi. Olma (nok, bodring) olishi uchun borishni kelishib oladi. Keyin navbat bilan bittadan kartochkani qo‘yishadi. Kimning kartochkasida olma ( nok, bodring) ko‘p bo‘lsa, o‘sha o‘ziga ikkala kartochkani oladi. Agar olmalar soni teng bo‘lsa, hech kim kartochkani olmaydi. Kim ko‘p kartochka to‘plas, o‘sha g‘olib.
“Nima qaysi tomonga qarab turibdi” o‘yini.
Har bir qatnashchiga 6ta kartochka beriladi. Kim birinchi chap tomonga qarab turgan gullarni (bayroqchalarni) bir qatorga, o‘nga qaraganlarni 2-qatorga tersa, o‘sha g‘olib.