Samarqand Davlat universiteti O’zbekiston Finlandiya instituti Maktabgacha ta’lim yo’nalishi 1-kurs magistranti Abdujabborova Zilolaning ’’Maktabgacha yoshdagi bolalarni maktab ta’limiga moslashtirish usullari ’’ mavzusidagi ilmiy semenar uchun tayyorlagan

Bolaning maktabga aqliy tayyorgarligi o'zaro bog'liq bo'lgan bir qancha jihatlarni o'z ichiga oladi. Birinchi sinfda bola o'zini o'rab turgan dunyo haqida ma'lum miqdordagi bilimga muhtoj bo’ladi: ob'ektlar va ularning xususiyatlari, jonli va jonsiz tabiat hodisalari, odamlar, ularning mehnati va ijtimoiy hayotning boshqa tomonlari, "nima“ tushunchasi haqida tasavvurga ega bo’ladi. Yaxshi va yomon tushunchalarini farqlaydi. Xulq-atvorning axloqiy me'yorlari shakllanadi. Ammo bu bilimlarning hajmi emas, balki uning sifati - maktabgacha yoshdagi bolalik davrida shakllangan g'oyalarning to'g'riligi, aniqligi va umumlashtirilishi darajasi muhimdir.

Bolaning maktabga aqliy tayyorgarligi o'zaro bog'liq bo'lgan bir qancha jihatlarni o'z ichiga oladi. Birinchi sinfda bola o'zini o'rab turgan dunyo haqida ma'lum miqdordagi bilimga muhtoj bo’ladi: ob'ektlar va ularning xususiyatlari, jonli va jonsiz tabiat hodisalari, odamlar, ularning mehnati va ijtimoiy hayotning boshqa tomonlari, "nima“ tushunchasi haqida tasavvurga ega bo’ladi. Yaxshi va yomon tushunchalarini farqlaydi. Xulq-atvorning axloqiy me'yorlari shakllanadi. Ammo bu bilimlarning hajmi emas, balki uning sifati - maktabgacha yoshdagi bolalik davrida shakllangan g'oyalarning to'g'riligi, aniqligi va umumlashtirilishi darajasi muhimdir.

Maktabgacha ta’lim maktabgacha yoshdagi bolaning obrazli tafakkuri umumlashtirilgan bilimlarni o'zlashtirish uchun juda boy imkoniyatlar beradi va yaxshi tashkil etilgan o'qitish bilan bolalar voqelikning turli sohalari bilan bog'liq hodisalarning muhim qonunlarini aks ettiruvchi g'oyalarni o'zlashtiradilar. Bunday tasavvurlar bolaning maktabda ilmiy bilimlarni o'zlashtirishga o'tishiga yordam beradigan eng muhim masalalardandir. Agar maktabgacha tarbiya natijasida bola turli fanlarning o'rganish predmeti bo'lib xizmat qiladigan hodisalarning sohalari va tomonlari bilan tanishsa, ularni farqlay boshlasa, tirikni jonsizdan, o'simliklarni hayvonlardan ajrata boshlasa, sun'iydan tabiiyni, foydalidan zararli farqlashi muhim ahamiyat kasp etadi. Har bir bilim sohasi bilan muntazam tanishish, ilmiy tushunchalar tizimini o'zlashtirish kelajak masalasidir.

• Maktabgacha ta’lim maktabgacha yoshdagi bolaning obrazli tafakkuri umumlashtirilgan bilimlarni o'zlashtirish uchun juda boy imkoniyatlar beradi va yaxshi tashkil etilgan o'qitish bilan bolalar voqelikning turli sohalari bilan bog'liq hodisalarning muhim qonunlarini aks ettiruvchi g'oyalarni o'zlashtiradilar. Bunday tasavvurlar bolaning maktabda ilmiy bilimlarni o'zlashtirishga o'tishiga yordam beradigan eng muhim masalalardandir. Agar maktabgacha tarbiya natijasida bola turli fanlarning o'rganish predmeti bo'lib xizmat qiladigan hodisalarning sohalari va tomonlari bilan tanishsa, ularni farqlay boshlasa, tirikni jonsizdan, o'simliklarni hayvonlardan ajrata boshlasa, sun'iydan tabiiyni, foydalidan zararli farqlashi muhim ahamiyat kasp etadi. Har bir bilim sohasi bilan muntazam tanishish, ilmiy tushunchalar tizimini o'zlashtirish kelajak masalasidir.