Yengil atletika sakrash yugurnb kelib erdan depsinish natijasida hosil bo`lgan uchish ya`ni tayanchsiz faza vakti o’zoqligi bilan xarakterlanadi. Har qaysi sakrash yaxlit harakatdir, lekin analiz qilishni Yengillashtirish uchun uni quyidagi fazalarga ajratish mumkin:
1. Yugurib kelib va depsinishga tayorlanish, yugurish boshlanishidan toki
oyoqni depsinish joyiga qo’ygunga qadar.
2. Depsinish-oyoqni depsinish joyiga qo’ygandan boshlab depsinish tugashiga qadar.
3. Uchish-depsinuvchi oyoq tayanchdan o’zilgan paytdan toki yerga tegishga qadar.
4. Yerga tushish-yerga tekkan paytdan gavda harakati to’liq to’xtagunicha.
yugurib kelish va depsinishga tayorlanish.
Sakrash uchun yugura boshlashdan oldin sportchi butun e`tiborini bajarajak mashqiga jalb qilib fikr-zikrini yig’ib, sakrashni bajarayotganda maksimal kuch beradigan bo`lib olish kerak,
Yugurib kelishda tezlikni tabora oshira borib oxirgi qadamlarda eng yuqori tezlikka erishiladi. yugurib kelishdagi qadamlar harakatining strukturasi (balandlikka sakrashdan tashqari asosan qisqa masofaga tezlanish bilan kuchirishda kelishning oxirgi 3-4 qadamning kenglik nisbatida va ularning bajarish texnikasida sakrashning har bir turining ayrim o`z xususiyatlari bor.
Yugurib kelishda gorizontal tezlik xosil qiladi. Bu tezlik depsinish paytida xosil bo`lgan vertikal tezlik bilan qo’sh1ib, tananing boshlang’ich ko’tarilish tezligini xosil qiladi. Bu esa uchish paytida tananing enertsiya bilan og’irlik kuchi ta`sirida siljishiga imkon beradi.
Yugurib kelish tezligi bilan depsinish tezligi o`zaro bog’liqdir, yugurib kelishning oxirgi qadamlari depsinishga o’tadi.Shuning uchun ohirgi qadamlar qanchalik tez bo’lsa, depsinish ham shunchalik nisbatan tez bo’ladi.Yugurib kelib sakrashning hamma turlarida oyoq depsinish joyiga tez va shahdam qadam qo’yiladi.Yerga tegish paytida esa oyoq deyarli to’g’ri bo`lishi kerak.
Deshlshish burchagi qanchalik katta bo’lshli kerak bo’lsa, oyoq ham shuncha oldinroq qo’yiladi va tayanch nuqtasidan sakrovchi gavdasi uchish og’irlik markazining proektsiyasiga masofa ham shuncha ko’p bo’ladi. Uchish depsinshidan keyin sakrovchi yerdan ajrab, tananing uchish og’irlik burchagi ma`lum proektoriya bo’ylab uchadi. Bu proektoriya uchib chiqish burchagiga, boshlang’ich tezlikka va havoning qarshiligiga bog’liqdir.Sakrashning uchish fazasida havoning qarshiligi uchun ko’p bo’lmaydi, shuning uchun uni xisobga olmasa ham bo’ladi.
Uchib chiqish burchagiga yakuniy tezlik (sakrovchi yugurib kelayotganda hosil bo`lgan gorizontal tezlik bilan depsinish natijasida hosil bo`lgan vertikal tezlikhing yakuniy tezligi) yo`nalishi bilan gorizontal o`rtasida hosil bo’ladi.Sakrashdagi uchish fazasida sakrovchining U.O.M.proektoriyasi parobola shaklida bo’ladi. Uchish fazasida sakrovchining U.O.M. harakatini ufqqa, nisbatan ma`lum burchak hosil qilib uloqtirgan jism harakati deb qarash kerak. Sakrovchi uchish fazasida inertsiya va ogirlik kuchi ta`sirida harakat qiladi.
Yerga tushish (qo`nish) yer bilan kesishish vaqtida uchishsning yakunlakishi paytida faqatgina oyoqqa emas baland sportchining barcha organizmga yuqori darajada zo’r keladi. Qo`nish paytida zo’r kelishning yumshatishda amortizatsiya masofaning, ya`ni yerga birinchi bor tekkan paytdan to harakat to’la to’xtagunicha U.O.M. bosib o’tgan masofaning uzunligi katta rol’ o’ynaydi. Bu masofa qancha qisqa bo’lsa, xarakat shuncha tez to’xtaydi, gavda shuncha keskin va shuncha qattiq larza yeydi. Masalan, sakrovchi 2 m balandlikdan tushayotganda qo`nishdagi zo’r kelishni bor yug’i 10 sm masofada amortizatsiya qilmoqchi bo’lsa bundagi ortiqcha zurkelish sportchi o`z oralig’idan 20 marta ortiq bo’ladi. Pay va bug’inlarga ortiqcha zo’r kelishi organizm qattiq larzaga jiddiy lat yetkazishi mumkin. Shuning uchun to’xtash yo’lini mumkin qadaruaytirish kerak.Hozirgi sakrash joylarning jixozlanishi balandlikka va ayniqsa langar cho`p bilan sakrashda qo’nishi ancha yengillashtiradi. Qum bilan to’ldirilgan oddiy chuqqurchalarga sakraganda juda ko’p zo’r kelishi mumkin. Masalan langar cho`p bilan sakrash 4 m balandlikdan tushayotganda oyoq muskullariga tushayotgan o`rtacha yuk sakrovchining og’irligidan 5-6 barobar ko’p bo’ladi.Qo`nish uchun yangi yaratilgan jixozlar ko’proq marta sakrashga va muskullar ogi’rishi va lat yeyishi oldini olishga imkon beradi.
