Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

Muzokaralar olib borishning quyidagicha soddalashtirilgan sxemasi 
taklif qilinadi: 
salomlashish va muzokaralar mavzuining debochasi; 
mavzu tavsifi va muzokaralar yuritish bo‘yicha takliflar; 
tomonlarning o‘z mavqelarini bayon qilishi; 
munozara yuritish; 
muammoni hal qilish; 
yakuniy hujjat tayyorlash va yakunlash. 
Muzokaralar muvaffaqiyatli rivojlanishi uchun, ular boshlanishi bilanoq 
suhbatdosh bilan umumiy nuqtalarni topishga intilish zarur. Munozarani 
mavzuning eng muhim jihatlaridan boshlash va asosiy masalalar bo‘yicha umumiy 
xulosaga intilish va shundan keyingina tafsilotlarga o‘tish taklif qilinadi. 
Muzokaralar boshlanishida mavzuning munozaraga sabab bo‘lmaydigan aniq 
jihatlari ko‘rib chiqiladi, bu esa munozarani rivojlantirish uchun asos yaratishga 
ish qiladi. Shundan keyin nisbatan osonroq hal qilinishi mumkin bo‘lgan jihatlarni 
ko‘rib chiqishga o‘tiladi. Undan keyin esa batafsil muhokama talab qiladigan 
asosiy masalalarni ko‘rib chiqishga o‘tiladi. Agar bu masalalarni ko‘rib chiqishga 
muhokama boshidayoq kirishilsa, unda muzokaralar mutlaqo barbod bo‘lishi 
mumkin. Agar qarashlardagi tafovutlar jiddiy bo‘lsa, ularga urg‘u bermaslik lozim, 
aks holda bu muzokaralarning rivojlanishiga xalaqit beradi. 
Mabodo, murakkab masalalarni ko‘rib chiqishga asta-sekin kirishish 
tamoyiliga erishib bo‘lmasa, muzokaralar ikkinchi darajali masalalarda o‘ralashib 
qolishi, asosiy mavzular bo‘yicha esa tomonlar umumiy kelishuvga erisha 
olmasliklari mumkin. Bunday holatda erishilgan bitimlarni qayd etish va ular 
asosida muhokama qilinishi lozim bo‘lgan navbatdagi masalalarni belgilash lozim. 
Muzokaralar muvaffaqiyatli yoki muvaffaqiyatsiz o‘tganidan qat’iy nazar, ularning 
natijalarini batafsil tahlil qilish zarur. 
Demak, muzokaralarning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan nutq ifodasiga bog‘liq 
bo‘lib, optimal holatda u rasmiy-ish nutqining uslubi va tilidan foydalanishga, 
psixolingvistika, sotsiolingvistika, shuningdek, muloqot psixologiyasi fanlarining 
ma’lumotlariga asoslangan bo‘ladi.